Kaligrafia – jak rozpocząć swoją przygodę z kaligrafią? Kaligrafia dla początkujących 

Kaligrafia jest bez wątpienia interesującym pomysłem na hobby, które będzie trenowało w nas wytrwałość i cierpliwość. Choć żyjemy w czasach, w których poza wykonaniem podpisu rzadko kiedy sięgamy już po długopis lub ołówek, ta licząca sobie tysiące lat sztuka ręcznego oraz ozdobnego pisania ma wciąż rosnącą rzeszę fanów. 

Polecamy: Jakie farby do malowania na płótnie wybrać?

Historia kaligrafii jest prawie tak samo długa, jak dzieje samego pisma. Aby podnieść rangę dokumentów i inskrypcji, już starożytni skrybowie używali specjalnych ozdobnych rodzajów znaków lub liter, których wykonanie wymagało niemałej wprawy oraz czasu. Wielu z nich spędzało całe swoje życie, doskonaląc warsztat i umiejętności. Przez tysiąclecia kultury, w których pismo odgrywało niezwykle ważną rolę, wypracowały własne metody kaligraficzne. W dużej mierze na ich kształt wpływał też rodzaj dostępnych materiałów służących do pisania, mogły to być więc np. gliniane tabliczki, papirusy, pergaminy, tkaniny lub różne typy papieru. 

Dziś bogate tradycje kaligraficzne są wciąż żywe w wielu krajach. Kaligrafia cieszy się największą estymą w świecie arabskim oraz na Dalekim Wschodzie, chociażby w Chinach lub Japonii. Wszędzie tam organizowane są na dużą skalę konkursy kaligraficzne, a najlepsi kaligrafowie mają status celebrytów i poważanych artystów, których prace wystawiane są w galeriach. 

Na Zachodzie i w Polsce rola kaligrafii malała przez stulecia, od wynalezienia prasy drukarskiej, ale sztuka była utrzymywana przy życiu przez wyższe sfery oraz szeroko rozumianą inteligencję. Jeszcze do lat 60. kaligrafia była uczona w szkołach na Wisłą, ale obecnie jest ona domeną hobbystów, którzy kontaktują się ze sobą poprzez internet. Często sprzedają swoje rękodzieło, przygotowując np. zdobione zaproszenia ślubne albo wykonując okolicznościowe kartki lub grafiki zaskakujące znajomych.

Jak zacząć przygodę z kaligrafią?

Rozpoczęcie przygody z kaligrafią jest obecnie łatwiejsze niż kiedykolwiek, główną przeszkodą w osiągnięciu choć drobnej wprawy będzie przede wszystkim słaba motywacja oraz brak cierpliwości. Początkujący kaligrafowie mogą skorzystać z pomocy doświadczonych osób lub zdecydować się na samodzielną naukę. 

W pierwszym przypadku najłatwiejszym rozwiązaniem jest zapisanie się na kurs kaligrafii. Instruktor pomoże nam opanować podstawowe techniki oraz wytknie popełniane błędy, otrzymamy też dostęp do wszystkich materiałów i narzędzi, dobre miejsce do pracy, a regularne spotkania zmotywują nas do rozwoju.

Nauka na własną rękę wymaga z pewnością więcej samozaparcia, ale daje równie dużo satysfakcji. Na start możemy zaopatrzyć się w książkowe poradniki kaligrafowania oraz wzorniki z różnymi typami czcionek przeznaczonych do kopiowania i ćwiczenia. Równie dobrym pomysłem jest internet, w którym znajdziemy praktycznie niewyczerpalne źródło inspiracji, filmów instruktażowych oraz artykułów pozwalających wybrać odpowiednie materiały, a także doskonalić techniki pisania.

Styl i krój pisma

Na początek warto wybrać jeden styl, który zaczniemy doskonalić. Przydatne będą tutaj wspomniane już wzorniki, zawierające zestawienia popularnych czcionek, najczęściej opartych o klasyczne odręczne liternictwo. Dzięki zawartym tam przykładom oraz wskazówkom dotyczącym kolejności rysowania kresek, możemy trenować pisanie pojedynczych liter, a następnie całych wyrazów.

Narzędzia i materiały używane w kaligrafii

Kaligrafia nie jest specjalnie drogim hobby, zebranie podstawowych narzędzi i materiałów kosztować będzie kilkadziesiąt złotych.

Stalówki

Stalówka to podstawowy element klasycznego pióra do kaligrafii, który maczany jest w atramencie. W sklepach znajdziemy bogaty wybór dedykowanych modeli do pisania. Najprostsze z nich, przeznaczone dla początkujących, to wydatek kilku złotych. Amatorom poleca się zaczynać od twardych stalówek, które pozwolą uniknąć przypadkowych błędów. Zaawansowani kaligrafowie sięgają z kolei po modele z bardziej miękkiego i elastycznego metalu.

Obsadka

Do obsadki przymocowujemy wymienne stalówki. Dzielimy je na modele proste oraz skośne, które przeznaczone są do różnych krojów pisma. Najtańsze modele z plastiku kupimy za kilka złotych, najdroższe wykonywane są natomiast ze szlachetnych i naturalnych materiałów.

Pióra wieczne

Do kaligrafowania możemy skorzystać także ze zwykłych piór wiecznych. To dobre rozwiązanie dla początkujących, którzy nie chcą bawić się z maczanymi w atramencie piórami. Ze względu na swój kształt, piór tego typu nie wykorzystamy w bardziej zaawansowanych i trudniejszych formach kaligrafii.

Pędzelki pisarskie

Pędzelki stosowane są w kaligrafii artystycznej, a także we wschodnich tradycjach kaligraficznych. Do rysowania liter wykorzystuje się najczęściej drobne pędzelki z naturalnego i miękkiego włosia.

Pisaki

Pisaki łączą w sobie cechy pędzla oraz stalówki i bardzo często wykorzystuje się je również w kaligrafii artystycznej. Do pisania używa się modeli z okrągłymi lub ściętymi końcówkami. Dzięki bogatemu wyborowi kolorów osiągamy przy ich pomocy naprawdę interesujące efekty. Obecnie popularne jest np. tęczowe pismo, w którym litery składają się z wielobarwnych linii.

Atrament i tusze

Tusze i atramenty sprzedawane są w niewielkich buteleczkach, z których po otwarciu można od razu korzystać. Sprzedawcy oferują bardzo szeroki wybór kolorów oraz marek. Atramenty mają rzadszą konsystencję, łatwiej spływają po stalówce i wykorzystuje się je głównie w piórach wiecznych. Tusze natomiast są wodoodporne i charakteryzują się bardziej intensywnymi barwami.

Ołówek i linijka

Ołówki i linijki przydadzą się do rysowania linii pomocniczych, pozwalających zachować odpowiednie proporcje oraz kształt liter. Są one niezwykle przydatne zwłaszcza na początku. Doświadczeni kaligrafowie radzą sobie bez takiego wsparcia.

Papier

Kaligrafowanie można zacząć na zwykłym papierze do drukarki lub na kartach szkolnego zeszytu. Przyjemniejsze doświadczenia zapewniają jednak np. bloki do rysowania. W sklepach dostaniemy też profesjonalną papeterię i drogi papier kaligraficzny, po który lepiej sięgnąć jednak po osiągnięciu wyższego poziomu umiejętności.