Snooker – zasady, porady, akcesoria. Jak grać?

Snooker uznawany jest przez wielu za najbardziej elegancką odmianę bilarda. Zasady snookera nie należą do najprostszych, a sama rozgrywka jest poważnym testem naszych umiejętności planowania kolejnych ruchów, a także techniki posługiwania się kijem bilardowym. Przygotowany przez nas artykuł może być dobrym wstęp do gry, który pozwoli ci poznać jej tajniki.

Polecamy: Dart – zasady, porady, akcesoria. Jak grać?

Jeżeli trafiłeś kiedyś w telewizji na transmisję rozgrywek snookera, miałeś prawo poczuć się nieco zdezorientowany przebiegiem rozrywki, ale równocześnie mogła oczarować cię atmosfera skupienia przy stole oraz eleganckie stroje i maniery uczestników rywalizacji. Snooker jest od dziesięcioleci traktowany jak sport dla dżentelmenów. Na wizerunek ten wpływa miejsce i czas jego narodzin, a także sposób, w jaki się w niego grywa w profesjonalnych warunkach. Zanim wyjaśnimy podstawowe zasady snookera, warto wpierw przyjrzeć się jego historii i genezie.

Historia snookera

Snooker jest względnie nowym sportem bilardowym, którego początki są dość dobrze udokumentowane. W latach 70. XIX wieku grę wymyślili brytyjscy żołnierze, którzy stacjonowali w Indiach. Zasady rozgrywki zostały oficjalnie spisane przez Neville’a Chamberlaina w 1875 roku. Stanowiły one unikalną mieszankę innych popularnych wariantów bilarda. Co ciekawe, nazwa „snooker” to używane w czasach Chamberlaina slangowe określenie nowych i niedoświadczonych rekrutów w szeregach brytyjskiej armii. 

Snooker trafił na Wyspy Brytyjskie wraz z powracającymi ze służby oficerami, którzy wywodzili się z wyższych kręgów społecznych. Miłość do gry przenieśli więc na rodzimy grunt, popularyzując zabawę poprzez rozgrywanie partii w prywatnych klubach, w pubach, a także podczas spotkań ze znajomymi we własnych domach. W XX wieku snooker stopniowo zdobywał popularność na całym świecie. Jego pierwsze oficjalne międzynarodowe mistrzostwa odbyły się w 1927 roku. Od 2001 roku jest stałą częścią programu World Games (igrzysk sportów nieolimpijskich).

Stół do snookera

Wymiary stołu używanego do snookera są znacznie większe od przeciętnego stołu bilardowego. Płyta gry z sześcioma łuzami (kieszeniami) pokryta jest standardową zieloną tkaniną i liczy sobie 3,56 metra długości oraz 1,7 metra szerokości. W jednej trzeciej długości przedzielona jest biała linią do której przylega wyrysowane półkole (tzw. pole D). Na stole znajdują się też trzy oznaczenia wskazujące na miejsce ustawienia poszczególnych bili. 

Kij do snookera

W snookerze używa się standardowych kijów bilardowych oraz związanych z nimi akcesoriów. Są wykonywane zazwyczaj z drewna jesionowego lub klonowego. Modele używane przez profesjonalistów wytwarza się natomiast z bardziej szlachetnych gatunków, takich jak heban czy palisander.

Sprawdź również: Jak grać w tysiąca?

Snooker - najważniejsze zasady gry

Zasady snookera nie należą do najprostszych, istnieje bowiem wiele szczegółowych przepisów wpływających na ostateczną punktację. Do jednej z niepisanych zasad gry należy to, że uczestnicy meczu sami powinni zgłaszać popełnione przez siebie błędy, jeżeli nie zostały one zauważone przez sędziego lub oponenta. Gracze muszą więc cały czas zwracać uwagę na wiele drobnych detali, analizując przy okazji na bieżąco położenie wszystkich bili na stole. Skupmy się zatem na przedstawianiu podstawowych założeń zabawy.

W meczu snookerowym bierze zazwyczaj udział dwóch graczy (choć może być ich więcej). Mecze podzielone są na tzw. frejmy (partie), których liczba ustalona jest przed rozpoczęciem rywalizacji.

W snookerze używa się 15 czerwonych bili, 6 bili w innych kolorach, a także białej bili rozgrywającej, w którą jako jedyną można bezpośrednio uderzać kijem. Za wrzucenie bili do łuzy otrzymujemy punkty w zależności od jej koloru.

• Bila czerwona – 1 punkt
• Bila żółta – 2 punkty
• Bila zielona – 3 punkty
• Bila brązowa – 4 punkty
• Bila niebieska – 5 punktów
• Bila różowa – 6 punktów
• Bila czarna – 7 punktów

Przed rozpoczęciem gry bile ustawia się w specyficzny sposób, tak jak na przedstawionym poniżej rysunku. Czerwone bile są zbite razem w kształt piramidy, kolorowe rozstawione są w różnych punktach stołu, natomiast biała kula powinna znajdować się w obrębie pola D.

Jak już zaznaczyliśmy, podczas meczu zawodnicy mogą uderzać tylko w białą bilę rozgrywającą, bowiem to właśnie za jej pomocą wbijają do łuz pozostałe kule. Obowiązuje jednak tutaj żelazny porządek. W pierwszej kolejności wrzucamy bilę czerwoną, potem określaną przez nas z góry bilę kolorową, a następnie ponownie czerwoną itd. Gracze wymieniają się przy stole, jeżeli w swojej kolejce nie wrzucą bili do łuzy lub popełnią błąd. Celem gry jest zdobycie jak największej liczby punktów.

Kolorowe bile, które trafiają do łuzy lub wypadają poza stół, wracają na swoje miejsce przed kolejnym uderzeniem. Bile czerwone są na stałe usuwane z gry. Kiedy wszystkie z nich znikną z pola, przechodzimy do finałowego etapu frejmu. Podczas niego zadaniem zawodników jest wbicie do kieszeni sześciu kolorowych kul w kolejności ich punktacji, od najniższej (żółta) do najwyższej (czarna). Żadna z wbitych kul nie wraca już w tym przypadku na stół. Partia kończy się po wbiciu czarnej bili do kieszeni. Zwycięzcą zostaje osoba z najwyższym wynikiem punktowym.

Jedną z najskuteczniejszych strategii pozwalających wygrać z oponentem jest skuteczne zablokowanie białej bili np. z pomocą kolorowych kul, utrudniając przeciwnikowi trafienie w jego pierwszą czerwoną kulę po linii prostej. Zasady snookera określają wiele przypadków tzw. fauli, po których wykonaniu na konto przeciwnika trafiają 4 dodatkowe punkty. Faul zachodzi między innymi, gdy:

• wbijemy niewłaściwą bilę do kieszeni;
• wybijemy bilę poza stół;
• uderzymy bilę w niewłaściwym kolorze;
• biała bila trafi do łuzy;
• dotkniemy innej bili niż biała.

Mecz wygrywa osoba z największą liczbą zwycięskich partii.

Co to snooker w snookerze?

"Snooker" to sytuacja w snookerze, kiedy biała kula znajduje się w pozycji, w której gracz nie ma bezpośredniego uderzenia do żadnej z legalnych kul, czyli kul czerwonych lub kolorowych. W takiej sytuacji gracz musi wykonać uderzenie zwanym "snookerem", które polega na celowaniu w kulę czerwoną lub kolorową, która po odbiciu od bandy będzie stanowić legalny cel dla następnego uderzenia. Uderzenie snookerowe jest trudne i wymaga precyzji oraz strategii, ponieważ celem jest nie tylko trafienie kuli, ale także pozostawienie jej w taki sposób, aby przeciwnik miał jak najtrudniejszy cel.

Czy Bile do snookera są mniejsze?

Nie, bile do snookera nie są mniejsze niż bile do innych odmian bilardowych. Wszystkie bile w bilardzie mają standardowy rozmiar, który wynosi zazwyczaj około 52,5 mm dla kul numerowanych i około 57 mm dla białej kuli. To samo dotyczy kulek używanych w snookerze - bile czerwone i kolorowe są takiej samej wielkości jak bile w innych grach bilardowych.

Jak się liczy punkty w snookerze?

W snookerze punkty liczy się za każdym razem, gdy gracz wbija legalną kulę i może zdobyć punkty według wartości koloru kuli, którą uderzył. Poniżej przedstawiam sposób punktowania w snookerze:

• Czerwona kula - 1 punkt: Czerwona kula zawsze jest legalnym celem i jest warta 1 punkt.
• Kolorowe kule - od 2 do 7 punktów: Po wbiciu czerwonej kuli, gracz może spróbować wbicia kolorowej kuli. Każda z siedmiu kolorowych kul ma inną wartość punktową: żółta - 2 punkty, zielona - 3 punkty, brązowa - 4 punkty, niebieska - 5 punktów, różowa - 6 punktów, czarna - 7 punktów.
• Foul - punkty dla przeciwnika: Jeśli gracz popełni błąd lub naruszy zasady, przeciwnik otrzymuje punkty. Na przykład, jeśli gracz wbije kulę, która nie jest legalnym celem, lub wpadnie do kieszeni razem z kulą, która nie była legalnym celem, przeciwnik otrzymuje cztery punkty, a wbite kule nie są zdobywane.
• Break: Suma punktów zdobytych przez gracza w jednej kolejce nazywa się "breakiem". Najwyższy możliwy break, jaki można zdobyć na jednej kolei, wynosi 147 punktów.

Gra toczy się aż do momentu, w którym wszystkie czerwone kule zostaną wbite, po czym gracz może zdobywać punkty tylko za kolorowe kule. Gracz z większą liczbą punktów na końcu gry wygrywa.