Data publikacji: Wtorek, 22.08.2023

Olga Tokarczuk: przegląd książek noblistki

Nobel dla Olgi Tokarczuk! – ta wiadomość ucieszyła wszystkich miłośników dobrej literatury. W redakcji Magazynu Ceneo podzielamy powszechnie panujący entuzjazm i z tej okazji przygotowaliśmy krótki opis dorobku artystycznego Olgi Tokarczuk. Jeśli jeszcze nie znasz twórczości naszej noblistki, podpowiemy, po którą książkę sięgnąć.

Nobel dla Polki

Olga Tokarczuk dołączyła do grona polskich literatów nagrodzonych nagrodą Nobla. Przypomnijmy, z kronikarskiego obowiązku, że dotychczas przyznaną ją czterem innym pisarzom pochodzącym z naszego kraju. Byli to:

Henryk Sienkiewicz - 1905 r.
Władysław Reymont - 1924 r.
Czesław Miłosz - 1980 r.
Wisława Szymborska - 1996 r.

Tokarczuk jest 12 kobietą uhonorowaną tą prestiżową nagrodą (ostatnią była białoruska reporterka Swiatłana Aleksijewicz, która otrzymała Nobla w 2017 r.). W uzasadnieniu możemy przeczytać, że twórczość polskiej pisarki (Nobla otrzymuje się nie za konkretna pozycję, a za całokształt) doceniono za: „wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia”.

Nie obyło się bez kontrowersji

W ubiegłym roku Akademia Szwedzka nie zdecydowała się przyznać literackiego Nobla z powodu afery dotyczącej molestowania seksualnego wśród osób związanych blisko z noblowskim jury.

Z tego powodu w tym roku nagrodą w kategorii Literatura uhonorowano aż dwie osoby. Oldze Tokarczuk przyznano Nobla za 2018 r., a za 2019 r. otrzymał ją austriacki pisarz Peter Handke. Nominacja Austriaka wzbudza kontrowersje z powodu jego politycznych sympatii przychylnych m.in. Slobodanowi Miloševiciowi.

Uznanie krytyków i czytelników

Olga Tokarczuk to wybitna pisarka, której twórczość cenią nie tylko krytycy na całym świecie, ale i międzynarodowa publiczność.

Jest m.in. laureatką The Man Booker International Prize, którą otrzymała w 2018 r. za powieść "Bieguni" oraz dwukrotną laureatką Nagrody Literackiej „Nike” za powieści: "Bieguni" i "Księgi Jakubowe" (otrzymane odpowiednio w 2008 i 2015 r.). Jej twórczość była tłumaczona na ponad 20 języków.

W 2016 roku Agnieszka Holland z córką Kasią Adamik zekranizowały powieść „Prowadź swój pług przez kości umarłych” jako film zatytułowany "Pokot". Obraz ten również doczekał się wielu nagród (m.in. zdobył Złotego Lwa na Na 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni).

Spotkania autorskie z Olgą Tokarczuk przyciągają tłumy miłośników dobrych książek, a jej zaangażowanie w sprawy ekologii i prawa kobiet, choć niektórym mogą się nie podobać, sprawiają, że jest pisarką aktywną społecznie i bardzo popularną i cenioną także jako osobistość.

Lista książek Olgi Tokarczuk

1989: Miasto w lustrach

Tom poetycki noblistki i jej pierwsza wydana książka.

1993: Podróż ludzi Księgi

Akcja powieści dzieje się w 1685 r. we Francji. To czas, gdy Król Słońce ustanawia katolicyzm jedynym legalnym wyznaniem, a grupy hugenotów przemierzają kraj na północ z nadzieją na znalezienie nowej ojczyzny. W karecie na południe zmierza nietypowa grupa: każde z nich opuściło Paryż z innego powodu. Ta podróż, momentami wręcz awanturnicza, może odmienić nie tylko ich losy, ale również dzieje całej ludzkości.

1995: E.E.

Akcja powieści rozgrywa się w 1908 roku we Wrocławiu, a jej bohaterką jest piętnastoletnia Erna Eltzner, córka niemieckiego fabrykanta, która może kontaktować się ze zmarłymi.

1996: Prawiek i inne czasy

Prawiek to nazwa małej polskiej wsi, w której toczy się akcja powieści. Jej bohaterami są mieszkańcy i ich losy. W Prawieku w XX wieku codzienność splata się z niezwykłością, rzeczywistość z mitem, a powszednie życie jest ważniejsze od wielkich wydarzeń. To uniwersalna uniwersalną opowieść o przemijaniu i czasie.

1997: Szafa

Zbiór opowiadań polskiej noblistki.

1998: Dom dzienny, dom nocny

Książka nazywana jest "najambitniejszym projektem prozatorskim Olgi Tokarczuk". Co ciekawe, była to pierwsza w Polsce powieść udostępniona w formie elektronicznej przez internet. Dziś do przeczytania w wersji papierowe, elektronicznej i jako audiobook.

2000: Opowieści wigilijne

Wydany razem z Jerzym Pilchem i Andrzejem Stasiukiem zbiór opowiadań.

2001: Lalka i perła

Niesamowity esej Olgi Tokarczuk o "Lalce" Bolesława Prusa.

2001: Gra na wielu bębenkach

Kolejny tom opowiadań napisany przez Tokarczuk nazywany "kwintesencją jej pisarstwa".

2004: Ostatnie historie

Babka, córka i wnuczka stają w obliczu śmierci. Każda z kobiet musi zmierzyć się z tym doświadczeniem samotnie i każda radzi sobie inaczej. Trzy historie tworzą powieściową kronikę przemijania i utraty.

2006: Anna In w grobowcach świata

Pisarka sięga po jeden z najstarszych mitów na świecie - historię sumeryjskiej bogini Inannie, która zstąpiła do krainy zmarłych.

2007: Bieguni

Jedna z najważniejszych książek w dorobku noblistki. Bardzo ciekawa literacko powieść, w której autorka zabiera swoich czytelników w podróż. Jej bohaterowie to nomadzi i koczownicy, ludzie zawsze gotowi do drogi. Powieść przyniosła autorce Nagrodę Literacką "Nike”oraz Międzynarodową Nagrodą Bookera.

2009: Prowadź swój pług przez kości umarłych

Na podstawie tej książki powstał wyreżyserowany przez Agnieszkę Holland głośny film "Pokot".

2012: Moment niedźwiedzia

Zbiór esejów pisarki.

2014: Księgi Jakubowe

Książka liczy aż ponad 900 stron. Została wyróżniona Nagrodą Literacką "Nike", więc warto podjąć próbę jej przeczytania. Akcja toczy się m.in. na XVIII-wiecznym Podolu, ale mimo to porusza tematy aktualne i ważne w XXI wieku.