Data publikacji:

Czym jest taternictwo i jak je zacząć?

Tatry – jako najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat – bez względu na porę roku przyciągają tysiące górskich miłośników. Niektórzy ograniczają się do spacerów wytyczonymi ścieżkami, podczas gdy inni rezygnują z podążania przetartymi szlakami i zamiast tego wybierają wspinaczkę wysokogórską. Ta uprawiana w Tatrach to taternictwo. Co warto o nim wiedzieć, kto może zostać taternikiem i jak rozpocząć swoją przygodę z taternictwem? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w tym artykule.
taternictwo

Taternictwo – co to takiego?

Jak już wspomnieliśmy we wstępie, taternictwo to rodzaj wspinaczki górskiej uprawianej konkretnie w Tatrach – zarówno w ich polskiej, jak i słowackiej części. Tu warto podkreślić, że taternikami nazywa się zaawansowanych wspinaczy wysokogórskich, a sama nazwa powstała na identycznych zasadach, co himalaizm i alpinizm: jest związana z miejscem uprawiania wspinaczki górskiej.
Co istotne, taternictwo nie polega na wspinaniu się w dowolnym miejscu. Podobnie jak turystów, tak i taterników obowiązują pewne zasady, których celem jest nie tylko zapewnienie wspinaczom bezpieczeństwa, ale także ochrona przyrody, zwłaszcza na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. 
Taternictwo można podzielić na jaskiniowe i powierzchniowe.
  • Taternictwo jaskiniowe – jak sugeruje nazwa, dotyczy poruszania się po jaskiniach. W przeciwieństwie do tego powierzchniowego obowiązują tu restrykcyjne wymogi – należy mieć Kartę Taternika Jaskiniowego i zdobyć licencję TPN-u. Taternictwo jaskiniowe można uprawiać w ponad 20 wyznaczonych miejscach.
  • Taternictwo powierzchniowe – wspinaczka po grani i zdobywanie szczytów poza szlakami. W tym przypadku nie trzeba mieć Karty Taternika, przez co przyszli taternicy nawet nie muszą zapisywać się na żaden kurs (chociaż jest to rekomendowane).
  • Kto może (i powinien) zająć się taternictwem?

    Zastanawiasz się, czy taternictwo jest dla ciebie? Zaawansowana wspinaczka górska jest sportem pokochanym przez różnych ludzi, wśród których przeważają miłośnicy gór. Z oczywistych względów największym zainteresowaniem cieszy się wśród osób mających już podstawowe umiejętności techniczne oraz wyrobioną kondycję, czyli najprościej mówiąc: u takich, które nie rozpoczynają swojej przygody ze wspinaczką od zera. Dodatkowo przyszły taternik nie może mieć lęku wysokości.
    Taternik powinien być wytrwały, opanowany i odporny na stres. Niezbędne są również odpowiedzialność, rozsądność i cierpliwość. Plusem jest wiedza topograficzna.

    Jak zostać taternikiem?

    Wiesz już, czym jest taternictwo. A jak zostać taternikiem? Na początek sprawdź, czy jest to w ogóle dla ciebie. Zamiast od razu zapisywać się na drogi kurs, warto zacząć od ścianki wspinaczkowej oraz zadbania o kondycję i wytrzymałość, które są niezbędne, aby ochronić się przed kontuzją. Biegaj, spaceruj, wykonuj ćwiczenia ogólnorozwojowe.
    Kolejnym krokiem jest zapisanie się na kurs. Chociaż nie jest to obowiązkowe w przypadku taternictwa powierzchniowego w Polsce, to mimo wszystko warto ukończyć jedno z dostępnych szkoleń, które znajdziesz w ofercie klubów alpinistycznych zrzeszonych w ramach PZA. Po ukończeniu szkolenia podstawowego i taternickiego podchodzi się do testu przygotowanego przez Komisję Szkolenia PZA, a po uzyskaniu pozytywnej oceny otrzymuje się Kartę Taternika. Ważne, aby wspomniane kursy były prowadzone przez licencjonowanego instruktora Polskiego Związku Alpinizmu.

    Czego potrzebujesz do taternictwa?

    Podstawą w taternictwie są nie tylko umiejętności, ale także profesjonalny sprzęt, który ma ułatwić ci wspinaczkę czy odkrywanie jaskiń, jednocześnie zwiększając twoje bezpieczeństwo. W co warto zainwestować? Lista podstawowego wyposażenia taternika w trakcie szkolenia obejmuje:
  • buty wspinaczkowe,
  • specjalną odzież alpinistyczną,
  • rękawice,
  • uprząż,
  • kask,
  • karabinek osobisty,
  • plecak wspinaczkowy.
  • Z czasem należy zainwestować we własne raki, śruby lodowe, czekany, linę, friendy wspinaczkowe.

    Taternictwo a prawo – o tym warto wiedzieć

    Przed rozpoczęciem uprawiania taternictwa koniecznie zapoznaj się ze wskazówkami dostępnymi na stronie Tatrzańskiego Parku Narodowego, gdzie znajdziesz informacje niezbędne do legalnego uprawiania taternictwa w Polsce i na Słowacji. Te podstawowe dotyczą każdej osoby przebywającej na terenie TPN. Chodzi np. o zakaz hałasowania i pozostawiania po sobie nieczystości.
    W Polsce taternicy mogą korzystać ze specjalnych terenów udostępnionych do wspinania. Znajdują się one głównie w Dolinie Rybiego Potoku, Dolinie Gąsienicowej i Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Co istotne, można podejść do ściany najkrótszą drogą prowadzącą od wytyczonego szlaku. W Polsce nie ma wymogu posiadania karty taternika czy uprawnień wspinaczkowych. Nie trzeba również być członkiem klubu zrzeszonego w Międzynarodowej Federacji Alpinistycznej (UIAA). Należy za to dokonać każdorazowo wpisu w umieszczonych w 3 schroniskach Księgach Wyjść Taternickich lub na stronie internetowej albo w aplikacji. Ma to na celu ułatwienie ewentualnej akcji ratunkowej. Dane są również wykorzystywane w celach statystycznych.
    Inaczej wygląda to po stronie słowackiej. Jeśli planujesz wspinaczkę w tej części Tatr, to musisz być członkiem klubu wspinaczkowego i mieć przy sobie legitymację, którą należy okazać na prośbę jednego ze strażników. Niezbędny jest także sprzęt. Oprócz tego – podobnie jak w Polsce – taternicy mają obowiązek wpisywania się do księgi wyjść. Mogą także korzystać z dróg wspinaczkowych o trudności II stopnia lub większej.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Katarzyna Wendzonka
    Katarzyna Wendzonka

    Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Miłośniczka kawy, dobrych seriali, thrillerów i pisania. Największą przyjemność sprawia jej tworzenie tekstów na temat mody, pielęgnacji, jedzenia oraz wszystkiego, co związane z marketingiem internetowym.