Data publikacji:
Pedały zatrzaskowe – co to jest? Jakie wybrać? Ranking 2023
Pedały platformowe czy zatrzaskowe? To pytanie, przed którym stoi wielu miłośników kolarstwa. Wybór odpowiednich pedałów rowerowych wpływa na komfort jazdy i generowaną moc, ale w niektórych przypadkach podyktowany jest także… kolarską stylówką. Czym właściwie są pedały zatrzaskowe i jakie mają wady oraz zalety?
Pedały zatrzaskowe – co to jest?
Pedały platformowe zna każdy rowerzysta. Są to klasyczne modele pedałów, przypominające niewielkie podesty, na których opierany jest zwykły but. Oczywiście pedały te mogą mieć różnego rodzaju kształty, mniejszą lub większą powierzchnię oparcia oraz wypustki zapobiegające zsuwaniu się buta, ale w gruncie rzeczy działają tak samo. Ich niewątpliwym plusem jest niska cena, a także wygoda korzystania. Pozwalają na jazdę w dowolnych butach, niekoniecznie tych rowerowym, i nie przytrzymują stopy, dlatego w każdej chwili można podeprzeć się nogą. To rozwiązanie stosowane zarówno w rowerach dla dorosłych, jak i w małych rowerkach dla dzieci.
Istnieje jednak inne rozwiązanie w branży rowerowej, z którego korzystają zarówno profesjonaliści, jak i bardziej zaawansowani miłośnicy kolarstwa. Mowa oczywiście o pedałach zatrzaskowych. To pedały skonstruowane w taki sposób, aby tworzyć z obuwiem kolarskim jedność. Współpracują z metalowymi lub plastikowymi blokami montowanymi do buta, które wpinają się w mechanizm zatrzaskowy pedała. To rozwiązanie stosowane jest głównie przez zawodowych kolarzy, ale mocno cenione jest również wśród amatorów, np. kolarzy szosowych lub MTB.
Jak działają pedały zatrzaskowe?
Zadaniem pedałów zatrzaskowych jest zapewnienie jak najlepszej kontroli nad rowerem. Dzięki nim rowerzysta jest niejako połączony z pojazdem i może w najbardziej optymalny sposób zarządzać mocą wkładaną w pedałowanie. Wbrew powszechnej opinii nie chodzi jednak o ciągnięcie pedału podczas ruchy stopy w górę. To nieefektywny styl pedałowania, który grozi kontuzjami. Zastosowanie pedałów zatrzaskowych pozwala natomiast pedałować „na okrągło”, z dużą płynnością, bez charakterystycznego deptania.
Jak jednak działają pedały zatrzaskowe? Wszystko zaczyna się od wpięcia bloku w mechanizm zatrzaskowy. Aby to zrobić, należy wsunąć przednią, wąską część bloku w metalowy zaczep, a następnie docisnąć tylną część. Towarzyszy temu charakterystyczny klik, który świadczy o odbiciu sprężyny utrzymującej but na miejscu. W zależności od rodzaju pedałów zatrzaskowych po wpięciu buta może być wyczuwalny mniejszy lub większy luz, pozwalający na delikatne obracanie stopy względem pedału. W przypadku niektórych typów pedałów zatrzaskowych stopa utrzymywana jest na sztywno, dlatego niezbędne jest idealne wyregulowanie bloku.
Co zrobić, by wypiąć but z pedału? Jest to moment, który początkującym może sprawić nie lada problem. Wielu rowerzystów przekonało się o tym po dojeździe do świateł, gdy nadszedł moment podparcia się stopą. Rozpaczliwe próby wyrwania stopy do góry spełzną na niczym i kończą się wywrotką. Aby wypiąć but z pedału zatrzaskowego, należy dynamicznie przesunąć piętę na zewnątrz, aż do przełamania oporu. Dopiero wówczas blok się wypnie i oswobodzi but. Nie jest to trudne, jednak początkowo wymaga kilku prób. Najlepiej poćwiczyć wpinanie i wypinanie butów w bezpiecznym miejscu, np. na trawie.
Przeczytaj również: Jakie pedały do roweru wybrać?
Rodzaje pedałów zatrzaskowych
Istnieją różne typy pedałów zatrzaskowych, a każda firma produkująca tego rodzaju elementy stosuje nieco inny system. Najpopularniejsze pedały zatrzaskowe produkowane są przez firmę Shimano i mają oznaczenie SPD. To pedały MTB przeznaczone do kolarstwa górskiego, ale ze względu na swoją prostotę, niską cenę oraz wytrzymałość znajdują także zastosowanie w innych typach rowerów. Współpracują z niewielkim metalowym blokiem, przykręcanym do butów dwoma śrubami.
W rowerach szosowych stosowane są natomiast pedały zatrzaskowe Shimano SPD-SL, mocno różniące się budową. Mają jednostronne wpinanie oraz dużą powierzchnię podparcia, przez co umożliwiają lepsze przekazywanie energii na ramiona korby. Dostosowane są do innego rodzaju bloków, znacznie większych, które przykręca się do buta trzema śrubami. Bloki te dostępne są w trzech wariantach o różnym luzie roboczym.
Na rynku akcesoriów rowerowych można także znaleźć pedały zatrzaskowe innych producentów, np. Look, Crankbrothers czy Speedplay, a także zamienniki kompatybilne z Shimano. Pedały i bloki firmy Look są ciekawą alternatywą dla szosowych pedałów SPD-SL, dlatego często wybierane są przez osoby wkraczające w świat kolarstwa szosowego. Pedały Crankbrothers to natomiast modele skierowane raczej do miłośników MTB, graveli czy turystyki. Mają mniejszą powierzchnię podparcia niż typowe pedały szosowe, ale wyróżniają się czterostronnym wpinaniem. Ciekawe rozwiązanie zastosowano natomiast z pedałach szosowych Speedplay, marki należącej do Wahoo. W tychże pedałach próżno wszak szukać mechanizmu ryglującego, gdyż znajduje się on w… blokach.
Kiedy warto kupić pedały zatrzaskowe?
Czy pedały zatrzaskowe to dobry wybór? To zależy od tego, do czego służy Twój rower. Jeśli korzystasz z jednośladu sporadycznie, służy Ci do weekendowych przejażdżek lub dojazdów do pracy, zwykłe pedały platformowe najpewniej są lepszą opcję. Gdy jednak zależy Ci na najlepszej wydajności pedałowania, chcesz poprawić technikę jazdy lub pokonujesz duże dystanse, zakup pedałów zatrzaskowych będzie strzałem w dziesiątkę. Nie bez powodu korzystają z nich niemal wszyscy kolarze szosowi i spora grupa miłośników MTB czy graveli.
Dodatkowo pedały zatrzaskowe pozwolą Ci korzystać z najlepszych butów kolarskich, które w pełni dostosowane są do tego typu rozwiązań. Sztywna powierzchnia butów rowerowych oraz idealnie ustawiony blok sprawiają, że przełożenie siły mięśni na korbę rowerową jest możliwie najlepsze. Nie musisz też obawiać się o złe ułożenie stopy na pedałach – wystarczy jedno ustawienie bloków, by już zawsze trafiać w optymalną pozycję. Na zwykłych pedałach platformowych niektórzy rowerzyści mają tendencję do przesuwania stół na platformach i przeciążania stawów (zwłaszcza kolan).
Zalety pedałów zatrzaskowych:
Pedały zatrzaskowe z platformą – dobry kompromis?
Co zrobić, gdy z jednej strony przemawiają do nas zalety pedałów zatrzaskowych, a z drugiej chcielibyśmy zachować uniwersalność klasycznych pedałów? Na szczęście jest takie rozwiązanie i nie wymaga ono żadnych przeróbek. Na rynku znajdziesz wiele modeli pedałów platformowych zatrzaskowych, które mają dwie strony. Na jednej z nich można wpiąć blok w zatrzask, zaś na drugiej jeździć w zwykłym obuwiu. To dobre rozwiązanie, gdy rower służy Ci naprzemiennie do codziennych i bardziej sportowych zastosowań.
Ranking pedałów zatrzaskowych
1. Crankbrothers Egg Beater 1
2. Shimano SPD-M520
3. Look X-Track
4. Shimano SPD-SL PD-R550
5. Crankbrothers Mallet Enduro
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Bieganie w deszczu – sprzęt, przygotowanie, bezpieczeństwo
2024-04-25
Trail running, czyli bieganie w terenie: na czym polega?
2024-04-22
Jak podróże mogą wpływać na nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne
2024-04-19
Via ferrata. Jak się przygotować i co zabrać?
2024-04-18
Najlepsze kamery sportowe GoPro – ranking
2024-04-15
Astronomia dla początkujących. Obserwacje nieba dla amatorów astronomii
2024-04-15
Autor: Szymon Sonik