Data publikacji:
Jak grać na flecie?
Flety są jednym z najstarszych typów instrumentów muzycznych i znajdowane są na stanowiskach archeologicznych zawierających pozostałości po najstarszych cywilizacjach na ziemi. Pierwsze zidentyfikowane piszczałki, będące ich protoplastami, są jeszcze starsze i liczą sobie nawet kilkadziesiąt tysięcy lat. Fletów używano pod każdą szerokością geograficzną, dzięki czemu występują one w rozmaitych kształtach, formach oraz rozmiarach. W artykule przedstawiamy najważniejsze informacje na temat fletu i podpowiadamy, jak nauczyć się gry na nim.
Sprawdź również: Jak grać na ukulele?
Flet – najważniejsze informacje
Formalnie flet zalicza się do instrumentów dętych drewnianych. Jego nazwa wywodzi się od włoskiego słowa „flauto”, która opisywała flet prosty, z czasem przyjęła się ona i zaczęła opisywać całą rodzinę instrumentów. Flety mają przeważnie postać długich i stosunkowo cienkich rurek, w których powierzchni wywiercone są otwory zakrywane palcami. Aby uzyskać dźwięk, użytkownik dmucha w ustnik fletu. Otrzymany słyszalny ton zależy od średnicy instrumentu, jego długości i materiału, z jakiego jest zbudowany, a także liczby i sposobu zakrycia otworów oraz siły i sposobu wydechu. Co ciekawe, w niektórych tradycyjnych kulturach możemy spotkać się też z fletami, w które powietrze wdmuchuje się za pomocą nosa.
Zazwyczaj flety są całkowicie proste, choć w niektórych przypadkach mogą przyjmować zupełnie inne kształty, mamy wówczas do czynienia z tzw. fletami naczyniowymi, których najbardziej znanym przedstawicielem jest okaryna. Wariantem fletu są też tzw. fletnie, opracowane niezależnie od siebie w różnych miejscach świata. Składają się one z wielu pustych rurek, z których każda wydaje dźwięk o innej wysokości, korzystając z takiej konstrukcji, można uzyskać bardzo interesujące brzmienia.
W zachodniej tradycji muzycznej rozróżniamy dwa podstawowe typy fletów – flety proste oraz flety poprzeczne. Instrumenty występują w wielu wariantach i są stałym elementem klasycznych i współczesnych kompozycji muzyki poważnej. Grający na nich muzycy pozostają też nieodłączną częścią orkiestr symfonicznych. Nie oznacza to jednak, że flety usłyszymy wyłącznie w filharmonii. Poza folkiem są one również używane w jazzie, a także często w niezliczonych utworach popowych i rockowych wykonawców.
Najstarsze flety tradycyjnie wykonywało się z kości zwierząt, bambusa, a także z drewna lub kamienia takiego jak nefryt. Nieco później do użytku weszły również flety odlewane z różnych stopów metali. Dziś flety wykonuje się również z tworzyw sztucznych.
Nauka gry na flecie prostym – co trzeba wiedzieć?
Dzięki lekcjom muzyki w szkole duża część Polaków miała okazję zetknąć się na żywo z fletem prostym i spróbować na nim gry. Dla zdecydowanej większości rodaków był to pierwszy i ostatni kontakt z jakimkolwiek instrumentem muzycznym. Nie jest tajemnicą, że edukacja muzyczna, poza specjalistycznymi placówkami, nie stoi na zbyt wysokim poziomie w naszym kraju. Dlatego też nauka gry na flecie miała szansę zniechęcić nas kompletnie do dalszego zgłębiania jego tajników. Niepotrzebne już flety zostały więc sprzedane, oddane rodzeństwu lub schowane głęboko do szafy.
Flet prosty jest jednak częścią programu szkolnego nie bez przyczyny. Nauka gry na tym instrumencie jest bowiem stosunkowo szybka i prosta, więc bardzo szybko można osiągnąć z nim całkiem zadowalające efekty, oczywiście dalekie od wirtuozostwa, ale będące w stanie zrobić wrażenie na rodzinie lub znajomych. Naukę można też rozpocząć bez problemu w dowolnym wieku. Sama gra przynosi również wiele pozytywów, zwłaszcza u dzieci, poprawia bowiem koordynację ruchu, rozwija słuch muzyczny, a także pozwala lepiej panować nad oddechem, co pomaga osobom cierpiącym na astmę i inne przewlekłe schorzenia układu oddechowego.
Flety proste dzieli się kilka podstawowych odmian, które różnią się skalą wydawanych dźwięków. Są to:
Grę możemy rozpocząć, sięgając po dowolny z nich, najłatwiej będzie jednak znaleźć flety sopranowe, które powszechnie używane są w szkołach. Zaleca się kupno dobrej jakości instrumentów wykonanych w całości z drewna, dających czysty dźwięk. Specjaliści polecają tutaj w szczególności drewno z gruszy.
Początkujący grę na flecie prostym rozpoczynają od nauki odpowiedniej postawy. Użytkownik musi być wyprostowany oraz lekko unieść podbródek, bowiem tylko tak może w optymalny sposób wydobyć dobry dźwięk. Ustnik opieramy na dolnej wardze i przykrywamy górną. Zauważmy, że nie może on dotykać zębów. Należy też dobrze opanować zakrywanie otworów palcami oraz ich szybkie podnoszenie. Do każdego otworu przypisany jest jeden z palców ręki, co niewątpliwie ułatwi grę początkującym.
Do gry na flecie nie potrzebujemy znajomości nut, wystarczy nauczyć się odpowiednich chwytów, których poznanie jest jedną z podstaw. Chwyty są kombinacją zakrytych i otwartych otworów, w wielu materiałach dla początkujących są one przedstawiane w postaci rysunków, więc bardzo łatwo je zrozumieć nawet małym dzieciom. Jeżeli jednak chcemy zagrać dowolny utwór na flet prosty i planujemy dłuższą przygodę z instrumentem, niezwykle pomocna będzie nauka notacji oraz teorii muzycznej.
Jak znaleźć dobre lekcje fletu? W sklepach znajdziemy sporo podręczników przedstawiających podstawy gry na instrumencie, większość z nich stworzona został z myślą o dzieciach, ale bez problemu mogą korzystać z nich również dorośli. Oczywiście prawdziwą skarbnicą wiedzy jest internet. Pomocne będą zwłaszcza poradniki wideo, dzięki którym znacznie łatwiej będzie opanować i zrozumieć przeróżne zawiłości związane z techniką gry, a także opanować nowe utwory.
Nauka gry na flecie poprzecznym – co trzeba wiedzieć?
Jeżeli chodzi o łatwość nauki, flety poprzeczne stanowią przeciwieństwo modeli prostych. Przez muzyków są uważane za bardzo trudne do opanowania, a gra na zadowalającym poziomie wymaga żmudnego treningu. Dlatego też nie spotkamy się ze zbyt dużą liczbą graczy samouków, którzy na własną rękę opanowali instrument.
Flety poprzeczne trzyma się w pozycji poziomej, ustnik umiejscowiony jest z lewej strony instrumentu (z perspektywy użytkownika). Zamiast palcami, otwory zakrywane są przy pomocą mechanicznych metalowych klapek, które zapewniają większą kontrolę nad wydawanymi dźwiękami, pozwalając na stosowanie zaawansowanych technik gry.
Współczesne flety poprzeczne dzieli się na wiele różnych rodzajów, które różnią się oferowaną skalą dźwięku. Najpopularniejsze są krótkie flety piccolo oraz flety altowe. Solidne flety tego typu to wydatek nawet kilku tysięcy złotych, oczywiście taniej można kupić modele używane. Jak widać, jest to spora inwestycja, która odstraszy wielu hobbystów. Do nauki gry na flecie poprzecznym niezbędna będzie nauka nut, teorii, a także pomoc profesjonalnego nauczyciela, choć podobnie jak w przypadku fletu prostego na samym początku można posiłkować się podręcznikami i materiałami znalezionymi w sieci.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Odkryj technologiczną przewagę skarpetek Nike w sporcie
2024-04-29
Dogtrekking dla początkujących. Jak zacząć i co kupić?
2024-04-29
Bieganie w deszczu – sprzęt, przygotowanie, bezpieczeństwo
2024-04-25
Trail running, czyli bieganie w terenie: na czym polega?
2024-04-22
Jak podróże mogą wpływać na nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne
2024-04-19
Via ferrata. Jak się przygotować i co zabrać?
2024-04-18
Autor: Michał Kułakowski