Data publikacji:
Boleń – opis i charakterystyka ryby. Jak łowić bolenie?
Boleń to słodkowodna ryba drapieżna z rodziny karpiowatych, która jest endemicznym gatunkiem żerującym w rzekach i zbiornikach w całej Europie Środkowej, południowej części Skandynawii. Jego podgatunek (boleń południowkaspijski) można spotkać też w rejonie Morza Kaspijskiego. Mimo powszechnego występowania, bolenie są ostrożne i nie dają się łatwo złapać nawet bardziej doświadczonym wędkarzom. Przedstawiamy charakterystykę gatunku wraz z informacjami na temat jego wyglądu, trybu życia, a także zalecanych metod połowu.
Boleń – charakterystyka ryby
Wygląd
Boleń pospolity (łac. Leuciscus aspius), nazywany też przez niektórych wędkarzy rapą, jest dużą rybą o charakterystycznym wydłużonym i spłaszczonym po bokach ciele, z bardzo dobrze rozwiniętymi płetwami, ułatwiającymi mu poruszanie się w wartkim nurcie i szybkie pościgi za swoimi ofiarami. Kolejnymi cechami wyróżniającymi gatunek jest zaokrąglony brzuch, ostro zakończona głowa, małe oczy, a także wysunięta hakowata dolna szczęka i duży otwór gębowy.
Mimo statusu drapieżnika bolenie nie mają zębów szczękowych. Podobnie jak inne ryby karpiowate posiadają zęby gardłowe przytrzymujące ofiarę w pysku i uniemożliwiające jej ucieczkę.
Bolenie są pokryte niewielkimi srebrzystozielonymi łuskami. Boki ryby są z reguły jaśniejsze i mają żółty połysk, podbrzusze jest srebrzystobiałe. Płetwy są ciemne, o czerwonym, szarym i niebieskim zabarwieniu. Ze względu na swój wygląd małe bolenie są czasami mylone z uklejami.
Dorosłe osobniki mogą osiągać maksymalnie 120 cm długości oraz 12 kg masy. Są to jednak wartości skrajne, bowiem przeciętna ryba nie będzie miała więcej niż 50–75 cm oraz ok. 6–8 kg. W Polsce najczęściej złapiemy jednak jeszcze mniejsze bolenie, o wadze nieprzekraczającej 2 kg. Nie oznacza to jednak, że w rodzimych akwenach nie kryją się duże sztuki – rekordowy boleń złowiony w naszym kraju miał aż 89 cm i ważył 8,49 kg.
Siedliska i tryb życia
Siedliska bolenia są bardzo zróżnicowane. Ryba występuje zarówno w większych, jak i średnich rzekach nizinnych (w Polsce to między innymi Warta, Odra, Wisła, Narew, Pilica, Dunajec), w przybrzeżnych wodach morskich, a także w zbiornikach zaporowych. Nie lubią płycizn i bardzo mocno zarośniętych akwenów. Ryby lubią miejsca, w których stykają się ze sobą wody o różnym charakterze. Oznacz to, że spotkamy je przy dopływach i ujściach rzek, kanałów, potoków, rowów melioracyjnych i strumieni.
Bolenie żerują głównie w przeciągu dnia, za młodu poruszają się w małych ławicach i stadkach, wraz z wiekiem przerzucają się na samotniczy tryb życia. Optymalna temperatura wody dla ryby to 16–22 stopnie Celsjusza. W miesiącach wiosennych i letnich podpływają bliżej powierzchni wody, a zimą i jesienią pozostają przy dnie. Bolenie dożywają maksymalnie do 12 lat, dojrzałość płciową osiągają w 4. roku życia. Ikra składana w trakcie tarła pozostawiana jest na kamieniach pokrywających dno, czasem też na roślinach. Co ciekawe, ryby mogą krzyżować się czasem ze spokrewnionymi z nimi jaziami.
Dieta
Młode bolenie żywią się małymi skorupiakami, larwami, jak również owadami wodnymi, takimi jak ochotki, jętki, chruściki, muchówki i ważki. Większe osobniki, które mają co najmniej 9 cm długości, swoją dietę uzupełniają innymi rybami, polując na nie w pojedynkę. Na celowniku bolenia znajdują się ukleje, okonie, karasie, płocie i karpie, a także inne gatunki, które przebywają na ich żerowisku. Dojrzałe bolenie nie pogardzą także płazami, a nawet ptakami i gryzoniami.
Sezon na bolenia
Bolenie pozostają aktywne przez większą część roku, poza najchłodniejszymi tygodniami zimy. Okres ochronny ryby przypada na czas od 1 stycznia do 30 kwietnia. Minimalna dozwolona długość odławianej ryby to 40 cm, dziennie można złowić maksymalnie 2 lub 3 sztuki. Przed wybraniem się na łowisko należy zapoznać się także z ewentualnymi lokalnymi ograniczeniami. Tarło bolenia przypada na okres od marca do maja (większość ryb preferuje marzec i kwiecień).
Jak łowimy bolenie?
Bolenie nie stanowią kulinarnego przysmaku, ich mięso nie jest szczególnie cenione, wędkarze polują więc na nie głównie ze względu na ich nieuchwytność i wysokie wyzwanie wynikające z zaciekłości gatunku. Łowimy prawie przez cały rok, od maja do późnego października lub wczesnego listopada. Największe szanse na złapanie pojedynczej sztuki mamy zazwyczaj tuż nad ranem i wieczorem.
Bolenie pospolite łapiemy metodą spinningową lub gruntową. W pierwszym przypadku musimy się odpowiednio przygotować, stawiając na wytrzymałe wędzisko o długości do 3 m, a także solidny i szybki kołowrotek (podczas połowu powinien być odblokowany). Ryba jest bardzo waleczna, tak więc aby uniknąć zerwania się żyłki, zaopatrujemy się w produkty o grubości co najmniej 0,22 mm i wytrzymałości 2,5 kg. Specjaliści radzą też, by sięgnąć po mniej widoczne w wodzie barwione żyłki, które nie spłoszą ryby.
W przypadku połowu gruntowego również niezwykle ważny będzie mocny kołowrotek, który pracuje na wolnym biegu, a także długie wędzisko.
Zanęty i przynęty na bolenie
Łowiąc bolenia, nie stosujemy zanęty, ma ona bowiem bardzo niską skuteczność. Jeżeli chodzi o przynęty, szeroko stosuje się małe i wąskie błystki w różnych odcieniach lub woblery, które regularnie wymieniamy. W przypadku metody gruntowej stosuje się najczęściej różnego rodzaju robaki i larwy, a także martwe ukleje i owady.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Jak złowić tołpygę? Na co bierze?
2024-05-13
Jak przygotować się do swojego pierwszego biegu ulicznego?
2024-05-13
Jaka wędka na grunt będzie najlepsza?
2024-05-09
Jaką zanętę na leszcza wybrać?
2024-05-06
Dobór deski wakeboard, czyli jak dobrać deskę do wakeboardingu?
2024-05-02
Na co bierze amur? Jak złowić amura?
2024-04-30
Autor: Michał Kułakowski