Data publikacji:
Astronomia dla początkujących. Obserwacje nieba dla amatorów astronomii
Astronomia jest dla wielu osób życiową pasją, której poświęcają tysiące godzin rocznie. Obserwacje nieba pozwalają rozszerzyć wiedzę, zdobyć nowe umiejętności i spojrzenie na świat. Nauka ta uczy też cierpliwości i skrupulatności, a przy odrobinie szczęścia pozwala poznać wartościowych ludzi. Przygodę z astronomią można zacząć w dowolnym wieku i można podejść do niej całkowicie na luzie bez dużych finansowych zobowiązań. W artykule radzimy, jak postawić pierwsze kroki w nowym hobby.
Obserwacja nieba. Jak zacząć?
Podstawowym wymogiem wobec każdego początkującego astronoma powinna być chęć nauki oraz ciekawość świata. Zaczynając, możemy dysponować jedynie podstawowymi informacjami na temat nieba, które pamiętamy ze szkoły. Oczywiście duże zasoby wiedzy teoretycznej będą plusem, który przyspieszy proces wdrażania się w tajniki obserwacji.
Od czego zaczynamy? Najlepiej od odrobiny niezbędnej teorii. W pierwszej kolejności warto sięgnąć po książki i poradniki dla początkujących. Obecnie dostęp do wiedzy jest większy niż kiedykolwiek, dlatego też za najważniejsze wskazówki często nie zapłacimy ani grosza. W sieci znajdziemy bowiem masę stron internetowych, blogów lub kursów i klipów wideo, które poprowadzą nas krok po kroku i przekażą najważniejsze informacje.
Kolejnym krokiem powinny być pierwsze „poważne” obserwacje nieba. Uwaga – na początek nie musimy kupować drogiego teleskopu, w pierwszej kolejności wystarczy luneta lub lornetka, a nawet nieuzbrojone oko. Warto rozpocząć od identyfikacji aktualnie widocznych gwiazdozbiorów. Aby tego dokonać, będziemy musieli nauczyć się korzystać z mapy nieba. Warto zaopatrzyć się w drukowany egzemplarz – w sklepach i księgarniach możemy kupić wiele wersji.
Sporym ułatwieniem są mobilne aplikacje astronomiczne na tablety lub smartfony. Używając GPS-a, biorą pod uwagę naszą pozycję oraz wyświetlają dokładną i nieustannie aktualizowaną mapę dla naszej lokalizacji. Dzięki temu dowiemy się, jakie planety widać na niebie, a także na co zwrócić szczególną uwagę. Oprogramowanie jest świetnym pomocnikiem i może wskazać dokładne miejsce, w którym powinniśmy szukać interesującego nas obiektu.
Dobrym treningiem jest również obserwacja księżyca z pomocą wspomnianej już lornetki lub lunety. Nauczymy się przy okazji najważniejszych faktów związanych z optyką, które okażą się niezwykle ważne po nabyciu pierwszego teleskopu.
Porównując mapę z niebem, dostrzeżemy tylko najjaśniejsze ciała niebieskie i gwiazdy. Na sytuację tę wpływa w dużej mierze gęstość zaludnienia w naszej okolicy, co przekłada się na ilość świateł, które zanieczyszczają niebo. To ma natomiast zgubny wpływ na jakość naszych obserwacji. Im większy ośrodek miejski, tym trudniej jest uzyskać pożądany efekt, początkujący nie powinni się tym jednak przejmować.
Teleskop dla początkującego
Kiedy jesteśmy przekonani, że chcemy kontynuować na poważniej przygodę z astronomią, pora wybrać pierwszy teleskop. Decyzję o zakupie poprzedźmy jednak analizą tego, gdzie mamy zamiar prowadzić obserwacje. Z okna domu, balkonu, tarasu, ogrodu, a może planujemy wypady do parku lub za miasto? Pozwoli nam to lepiej się zdecydować na jego ostateczny ciężar i rozmiar.
Pamiętajmy, że duży entuzjazm nie musi iść w parze z dużymi wydatkami. Amatorzy nie powinni zaczynać od bardzo drogich i trudnych w obsłudze teleskopów. Z drugiej strony, jak ognia muszą unikać najtańszego sprzętu, dotyczy to zwłaszcza teleskopów dla dzieci. Odznacz się on niską jakością wykonania, a także powiększeniem gorszym od solidnej lornetki.
Teleskopy dzielimy na dwie podstawowe kategorie – modele soczewkowe (refraktory) i zwierciadlana (reflektory).
Teleskopy soczewkowe zbudowane są z długiej tuby (tubus), w której wnętrzu znajduje się zestaw regulowanych przez użytkownika soczewek. Obraz możemy obserwować w bocznym okularze. Modele te nadają się do obserwacji planet i naturalnych satelitów, takich jak Jowisz, Saturn, Mars czy Księżyc. Sprawdzają się dobrze na terenie zabudowanym, są idealne do obserwacji z domu.
Jakość obserwacji w refraktorach jest wyjściową średnicy soczewek – im jest większa, tym będzie ona lepsza. Dla początkującego optymalnym rozwiązaniem są modele z soczewkami 80–100 milimetrów. Powinniśmy zamknąć się w budżecie około 300–500 złotych, ponieważ kupno znacznie lepszego i droższego teleskopu na zapas mija się z celem i może nastręczyć problemów. W zestawie otrzymujemy zazwyczaj statyw, a jego stabilność i jakość nie zawsze jest najlepsza, dlatego warto w takim wypadku zainwestować w lepszy.
Teleskopy zwierciadlane osiągają z reguły większe rozmiary, a w ich wnętrzu znajduje się zakrzywione zwierciadło odbijające i skupiające zebrane światło do okularu obserwacyjnego. Modele te sprawdzają się najlepiej w trakcie obserwacji z dala od mocnych świateł. W dogodnych warunkach pozwalają między innymi na obserwacje mgławic, a nawet innych galaktyk.
Z reguły reflektorów nie poleca się na pierwszy teleskop, ich zaletą jest jednak względnie niska waga, przez co nadają się lepiej do transportu. Jeżeli chcemy zacząć obserwacje od tego typu teleskopu, należy wybrać mniejsze modele z lustrem o średnicy do 100 milimetrów. Większe modele to bardziej kompleksowe konstrukcje stworzone z myślą o doświadczonych astronomach, często wymagające dokupywania dodatkowych akcesoriów.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Taniec latynoamerykański. Rodzaje, historia, akcesoria
2024-04-12
Podróżowanie na dwóch kołach. Motocyklowe przygody
2024-04-10
Jaki bagażnik rowerowy na hak? Przepisy drogowe
2024-04-08
Jaki rower do driftu wybrać? Na co zwrócić uwagę?
2024-04-08
Bagażnik rowerowy na hak cztery rowery – ranking
2024-04-07
Jaki rower MTB do 5000 zł wybrać?
2024-04-05
Autor: Michał Kułakowski