Data publikacji:

Taniec góralski – jak tańczyć? Jak tańczyć taniec góralski?

Taniec góralski jest jednym z tańców budzących największy entuzjazm. Znany jest niemal wszystkim i chętnie oglądany podczas wszelkich występów zespołów góralskich. Góry są również jednym z najczęściej wybieranych kierunków wakacyjnych. Zespoły i kapele góralskie grające w rozlicznych karczmach wywołują uśmiech na twarzy turystów i zachęcają do poderwania się od stołu. W takich sytuacjach taniec góralski i znajomość jego kroków jest nieoceniona! Sprawdź, na czym polegają podstawowe kroki, jak tańczyć ten żywiołowy taniec i daj się ponieść podhalańskiemu klimatowi, a w pamięci rodziny i znajomych pozostaniesz naprawdę na długo!
taniec góralski

Dlaczego taniec góralski jest tak wyjątkowy?

Taniec góralski, nazywany też często zbójnickim, to do dziś nieodłączny element kultury i wychowania wśród rdzennych górali. Niemal w każdym domu uczony i praktykowany jest do dziś podczas wszelkich świąt, spotkań rodzinnych i innych uroczystości. Nieodłącznym jego elementem jest także charakterystyczna muzyka góralska, rozpoznawana niemal w każdym zakątku naszego kraju.
Pierwotne tańce góralskie miały charakter spontaniczny, a ich integralną częścią były ciupagi. Był to wyraz popisu i zaprezentowania, który miał na celu zaznaczenie swojej pozycji i pokazanie się od jak najlepszej strony. I chociaż w rejonie Podhala istnieje kilka kroków, które można byłoby określić mianem tańców góralskich, to właśnie zbójnicki zyskał miano najbardziej reprezentatywnego kroku określającego ten region.
Spośród wielu poetów i pisarzy opisujących przez lata ludzi Podhala, niemal każdy zwracał uwagę na pewną atmosferę szaleństwa i nieograniczonej improwizacji, jaka od zawsze towarzyszyła góralom w muzyce i tańcu. W wielu zakątkach do dziś spotkać można zespoły i wykonawców, którzy utrzymują tego niesamowitego ducha niemal w każdym wytańczonym kroku.

Skąd pochodzi taniec góralski?

Tańce góralskie swoje korzenie mają we wpływach wołoskich. Zdecydowanie bogatsze figury wykonywane są przez mężczyzn, którzy w ten sposób demonstrowali swoją wyjątkowość i siłę potencjalnej partnerce. Taniec góralski jest jednym z niewielu tańców tradycyjnych i ludowych, gdzie kontakt z partnerką jest bardzo ograniczony, a jej rola zawęża się jedynie do klaskania lub charakterystycznego bujania. Wszystkie te ruchy pełnią przede wszystkim rolę dekoracyjną i dopełniającą popisy mężczyzn.
Pierwszy taniec góralski, którym zaczyna się cała sekwencja, jest ściśle zależny od tancerza, nie zaś od muzyki. To właśnie tancerz rozpoczyna przyśpiewkę, która określa charakter, tempo i klimat utworu. Następnie odgrywkę zaczyna kapela i następuje właściwy taniec. Sam zbójnicki różni się od tańca góralskiego tym, że wykonywany jest jedynie przez mężczyzn. Kroki i sekwencje jednak są bardzo podobne. Góralski taniec typu zbójnicki wykonywany jest co najmniej przez czterech mężczyzn, z których wyraźnie jeden wiedzie prym i narzuca charakter oraz długość poszczególnych elementów.

Podstawowe kroki w tańcu góralskim

Taniec góralski składa się z kilku zamawianych przez mężczyzn części. Tańczy się je, wykonując kilka podstawowych rodzajów kroków. Wśród najpopularniejszych z nich znajdują się kroki ozwodne, krzesane, drobne oraz tzw. taniec zwyrtany.
Kroki ozwodne w tańcu góralskim polegają na wykonaniu dwóch kroków w przód, dwóch w tył oraz na boki z jednoczesnym przytupywaniem i klaskaniem. Chociaż muzyka grana jest w rytmie dwudzielnym i metrum 2/4, często pojawia się zjawisko polirytmii, kiedy tancerz w ramach dwóch wartości stawia trzy równomierne kroki. Krzesane wykonywane są w nieco szybszym tempie po dwa, cztery lub osiem kroków. Drobne to natomiast wariant najszybszy, którym można przemieszczać się na boki np. z rękami umiejscowionymi na biodrach. Zwyrtany to forma tańca w parze, która następuje po wykonaniu trzech poprzednich rodzajów kroków. Polega na okręcaniu się w parze w obie strony, w trzymaniu oburącz.
Na każdym etapie poszczególnych kroków charakterystycznym elementem jest improwizacja partnera, który do kroku podstawowego dodaje różne urozmaicenia. Są to przyklęki, przytupy, podskoki, wymachy rąk czy uderzanie dłońmi o pięty. 
Góralski taniec w przypadku partnerek to najczęściej kroki drobne. W odpowiedzi na męskie popisy kobieta wykonuje obroty wokół własnej osi lub tańczy wraz z innymi dziewczętami w kole. Ich taniec powinien stanowić uzupełnienie oraz pewnego rodzaju odpowiedź na charakter tańca wykonywanego aktualnie przez partnera.

Tańce góralskie dziś

Tańce góralskie są do dziś wielką dumą mieszkańców Podhala. Na południu Polski regularnie organizowane są festiwale i przeglądy folklorystyczne, które co roku skupiają wiele zespołów i formacji muzycznych z najdalszych zakątków kraju. W rejonie Podhala spotkać można również wiele ofert warsztatów i kursów, w ramach których prowadzona jest nauka tańca góralskiego od podstaw, w sposób przystępny dla każdego, nawet nieposiadającego wrodzonych zdolności do tańca. Tańców góralskich chętnie uczą się zarówno dzieci, młodzież, jak i dorośli oraz osoby w podeszłym wieku.
Zdjęcie: Envato Elements
Patrycja Wojas
Patrycja Wojas

Medycyna, lotnictwo, motoryzacja – to moje największe pasje. W wolnych chwilach maluję obrazy i wypoczywam z najbliższymi osobami w różnych krajach. Kocham podróże!