Data publikacji:
Mazurek – taniec. Jak tańczyć mazurka? Podstawowe kroki
Mazurek to popularny i dość szybki taniec ludowy, który często bywa mylony z mazurem – dostojnym krokiem salonowym. Są to w rzeczywistości dwa różne rodzaje tańca, które wykonywane są do muzyki o odmiennym charakterze. Czym zatem charakteryzuje się mazurek? Taniec ten z pewnością przypadnie do gustu wszystkim osobom lubiącym skoczne rytmy z obrotami. To doskonała propozycja na wszelkiego rodzaju rodzinne spotkania i uroczystości, takie jak np. wesela. Na czym polega taniec mazurek i jakie są jego podstawowe kroki? Poznaj historię i technikę tego tańca i zaskocz wszystkich, a impreza z pewnością będzie udana i pozostanie w pamięci na długi czas!
Skąd wywodzi się mazurek?
Mazurki to tradycyjne i rdzenne tańce, które narodziły się na Mazowszu. Mieszkańcy tych okolic nazywani byli dawniej Mazurami, stąd też wzięła się nazwa tańca. Taniec mazurek wykonywany był jednak także w innych, sąsiednich regionach Polski, gdzie towarzyszyła mu zazwyczaj charakterystyczna pieśń mazurkowa.
Mazurek ściśle wiąże się z muzyką i kulturą ludową. Jest to bardzo podobna forma do słynnego oberka, zawsze wykonywana w szybkim tempie, gdzie niezwykle ważne jest nadążanie za charakterystycznym rytmem. Pieśni i tańce mazurkowe obecne były w niemal każdej wsi, gdzie każda z nich posiadała swoje regionalne warianty i odmiany oraz teksty, często zawierające opisy charakterystycznych miejsc danej miejscowości czy też ich nazwy. Podczas śpiewu i tańca często też improwizowano oraz przeplatano ze sobą elementy czysto wokalne z sekwencjami tanecznymi.
Oberek, kujawiak, mazurek – taniec ludowy na „trzy”
Muzyka ludowa jest jedną z trudniejszych dziedzin w kwestii usystematyzowania. Tańce wiejskie były często niezwykle podobne i wykonywane do tej samej muzyki lub odwrotnie – dany krok znajdował zastosowanie do różnego rodzaju utworów. Dodatkowo w poszczególnych regionach konkretna nazwa tańca służyła opisywaniu różnych form tanecznych. W sąsiedniej wsi już natomiast konkretny taniec oznaczał zupełnie inny rodzaj utworu i muzyki. Często używano też zapożyczeń lub mylono poszczególne tańce i rytmy. Stąd do dziś etnomuzykolodzy i specjaliści mają niemały kłopot z ustaleniem jednej spójnej wersji historycznej i kulturowej.
Jedną z niepodważalnych podstaw dla takich tańców ludowych jak oberek, kujawiak i mazurek jest rytm mazurkowy, który wyróżnia metrum trójdzielne i czterosylabowa grupa, na którą składają się kolejno dwie ósemki i dwie ćwierćnuty. Bardzo ważnym i charakterystycznym elementem bazy rytmicznej powyższych tańców jest również rubato polegające na kontrolowanym i zamierzonym rozchwianiu schematu. Było to celowe przedłużanie lub skracanie danej wartości rytmicznej oraz dopełnianie jej w ramach wartości kolejnej. W rezultacie powstawało wrażenie, że dany utwór nieco zwalnia lub przyspiesza. Jest to zabieg bardzo charakterystyczny dla muzyki ludowej Mazowsza, stosowany powszechnie do dziś.
Pierwsze zapisy tańców ludowych opartych na rytmie mazurkowym pochodzą z połowy XVI wieku. Są to tabulatury lutniowe i organowe, takie jak „Chorea polonica”, „Danza Polacca” czy „Pollnisher Danz”. Obecnie w wyniku prac etnomuzykologicznych stwierdzić można, że na rytmie mazurkowym oparte są takie tańce jak oberek, kujawiak, mazurek, powiślak, podróżniak, światówka i inne.
Jak wygląda mazurek – taniec na „trzy”?
Taniec mazurek to forma taneczna, w której wykorzystuje się metrum 3/8. Jest to taniec bardzo zbliżony do popularnego oberka, jednak ma on nieco wolniejsze tempo. O ile oberek to forma stricte taneczna, o tyle mazurki często tańczono, jednocześnie śpiewając. Krok podstawowy opiera się na tańcu wirowym w parach po kole. Stopy powinny być stawiane płasko, a poszczególne kroki wykonywane są całą stopą dotykającą podłoża. Co kilka obrotów występuje charakterystyczny przytup, który akcentuje zwroty muzyczne. Może on być jedynie chwilowym zatrzymaniem lub sygnałem, po którym następuje zwrot kierunku.
Ruch wirowy po kole odbywa się zarówno w prawą stronę, jak i w lewą. Można również poruszać się po kole bez wirowania, co często było chwilowym sposobem na odpoczynek w tańcu, bez potrzeby przerywania go. Po kilku chwilach zazwyczaj występuje przytup oraz wznowienie ruchu wirowego. Charakterystycznym elementem kroku mazurka jest akcent na drugą część taktu.
Kolejność i sekwencja kroków w mazurku zależy od osób tańczących. Nie ma jednego konkretnego schematu, który nakazywałby właściwą kolejność poszczególnych elementów.
Znaczenie mazurka w polskiej kulturze ludowej
Mazurek jako taniec ludowy miał niebagatelne znaczenie. Tuż obok oberka był obowiązkowym elementem wszelkich zabaw, wesel i spotkań muzycznych z towarzyszeniem muzyki. Tańczenie mazurka bez opóźnień, nadążając za żwawym rytmem, było dla osób tańczących sprawą honoru. I choć taniec ten wywodził się ze śpiewu oraz towarzyszył ludziom na co dzień, w wielu pracach domowych czy na roli, w formie tanecznej pojawiał się w życiu równie często.
Mazurek jest również formą muzyczną, którą rozsławił na świecie i popularyzował w swoich dziełach Fryderyk Chopin. Przebywając i tworząc na obczyźnie, często bazował na popularnych zaśpiewach ludowych, a elementy charakterystyczne wplatał w formy instrumentalne. Dzięki temu na muzykę ludową zwrócili uwagę również inni światowej sławy kompozytorzy i również zaczęli tworzyć utwory inspirowane kulturą wsi.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Bieganie w deszczu – sprzęt, przygotowanie, bezpieczeństwo
2024-04-25
Trail running, czyli bieganie w terenie: na czym polega?
2024-04-22
Jak podróże mogą wpływać na nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne
2024-04-19
Via ferrata. Jak się przygotować i co zabrać?
2024-04-18
Najlepsze kamery sportowe GoPro – ranking
2024-04-15
Astronomia dla początkujących. Obserwacje nieba dla amatorów astronomii
2024-04-15