Data modyfikacji:
Jak zrobić wędzarnię? Jak zrobić wędzarnię z drewna? Poradnik krok po kroku
Domowa wędzarnia to idealne rozwiązanie dla osób szczególnie ceniących sobie niepowtarzalny smak i zapach wędlin, ryb czy też serów. Wędzenie jest jedną z najstarszych metod konserwowania żywności umożliwiającą jej dłuższe przechowywanie, a jednocześnie nadającą szczególny smak i aromat przy równoczesnym działaniu bakteriobójczym i bakteriostatycznym.
Metody wędzenia
Istnieją dwie podstawowe metody wędzenia: wędzenie na gorąco i wędzenie na zimno. Pierwsza z nich polega na poddawaniu obróbce dymem w temperaturze 40 - 90 stopni Celsjusza potraw gotujących się. Druga to poddawanie działaniu dymu pokarmów wcześniej ugotowanych (16 - 22 stopnie Celsjusza).
Podział wędzarni przydomowych
Podstawowym podziałem wędzarni przydomowych jest podział na wędzarnie:
• drewniane,
• metalowe,
• murowane.
Wszystkie one muszą składać się z podstawowych części, takich jak: palenisko, kanał dymowy, komora wędzarnicza i komin. W palenisku odbywa się proces spalania drewna, kanałem dymowym dym dostaje się do komory wędzarniczej, w komorze odbywa się wędzenie, komin odprowadza dym i wilgoć z wędzarni.
Która wędzarnia najlepsza?
Każdy rodzaj wędzarni ma swoje wady i zalety. Ich budowa, według aktualnych przepisów prawa budowlanego, nie wymaga specjalnego pozwolenia na budowę, gdyż wędzarnie ogrodowe traktowane są jako obiekty małej architektury. Wybierając materiał, z którego wykonamy naszą wędzarnię, pamiętajmy, że wędzarnia metalowa będzie na pewno prostsza w czyszczeniu od murowanej i drewnianej, lecz może ona słabiej trzymać określoną temperaturę. Drewnianą i metalową wędzarnię można stosunkowo łatwo wykonać samodzielnie, murowana zaś będzie wymagać od nas większych nakładów finansowych oraz zdecydowanie więcej pracy.
Przeczytaj również: Jak zrobić wędzarnię z beczki?
Wędzarnia z beczki
Najtańszym i najprostszym sposobem na uzyskanie wędlin domowej roboty jest wędzarnia wykonana z beczki. Do jej budowy potrzebna jest tylko beczka i metalowa rura, którą dym popłynie z paleniska. Beczka może być zarówno drewniana, jak i metalowa. W przypadku metalowej należy pamiętać, że w środku nie może być ona malowana oraz nie może zawierać zanieczyszczeń chemicznych. Specjalne metalowe beczki na wędzarnię możemy nabyć w sklepie. Są one wyposażone w uchwyty do przenoszenia, poprzeczki do zawieszania mięsa oraz dokładnie dopasowane pokrywy.Jak zbudować wędzarnię z drewna?
Drewniana wędzarnia tak naprawdę nadaje się do wędzenia metodą „na zimno”. Przystępując do jej budowy z wykorzystaniem drewna jako budulca, przede wszystkim musimy wykonać projekt, według którego wykonamy naszą wędzarnię i zgromadzić odpowiednie materiały i narzędzia. Jeżeli już wiemy, z czego i gdzie będziemy budować, przygotujmy miejsce na wylewkę pod palenisko oraz pod wędzarnik (komora, w której zawieszamy wędlinę). Pamiętajmy, że oba te miejsca powinny być oddzielone od siebie w odległości około 1,5 metra. Z reguły dno wylewki wysypuje się kamieniami, które w dalszej kolejności zalewa się betonem.
Kolejnym etapem powstawania wędzarni jest połączenie paleniska z wędzarnikiem rurą kominową, którą popłynie dym. Rura ta może zostać zamurowana bądź za mocowana luźno. Należy pamiętać, żeby wylot rury (w wędzarniku) był położony wyżej niż w palenisku.
Jeżeli mamy już wykonane połączenie, przystępujemy do wykonania szkieletu naszej wędzarni. Do niego będziemy przybijać deski, dlatego musi on być solidny i wykonany ze stosunkowo szerokich i grubych elementów. Im wyższy szkielet, tym większy będzie wędzarnik, a co za tym idzie, więcej miejsca do powieszenia mięsa (na kilku poziomach).
Kolejnym etapem naszej budowy będzie wykonanie ścian. Powstaną one z desek przymocowanych do szkieletu. Możemy je przykręcić wkrętami lub po prostu przybić gwoździami. Pamiętajmy, że w tym etapie wykonujemy też spadzisty daszek z kominem. Komin powinien umożliwiać regulowanie natężenia dymu wewnątrz wędzarni. Na koniec komorę wędzarni od wewnątrz obijamy oheblowanymi deskami i montujemy szczelne drzwiczki.
Najczęściej wędzarnia drewniana ma kształt domku z odpowiedniej długości kominem oraz szczelnie zamykanymi drzwiczkami (aby uniknąć wydostawania się dymu innymi miejscami niż komin). Wszelkie nieszczelności w konstrukcji będą niekorzystnie wpływać na utrzymanie odpowiedniej temperatury wewnątrz wędzarni. Pamiętajmy, że jednym z najważniejszych elementów każdej wędzarni jest właściwie przygotowane palenisko. To właśnie od niego (i rodzaju drewna) przede wszystkim zależy smak naszych wędzonek. Prawidłowo zrobione palenisko musi być odpowiednio duże po to, by można w mim było uzyskać temperaturę w przedziale od 230 do 500 stopni Celsjusza. Ścianki właściwie wykonanego paleniska nie mogą pochłaniać temperatury oraz stykać się z żarem.
Jakie drewno na wędzarnię?
Podstawową kwestią przy wyborze drewna na wędzarnię jest zwrócenie uwagi na to, czy pochodzi ono z drzewa iglastego, czy liściastego. Zdecydowanie lepsze jest drewno liściaste, gdyż zawiera ono znacznie mniej żywicy. Najlepsze będzie drewno dębowe lub bukowe. Pamiętajmy, że powinno być ono całkowicie pozbawione wilgoci i dlatego dobrze jest nabyć materiał „wysezonowany”. Wskazane jest także zakupienie desek prostych i oheblowanych. Pomoże to w zachowaniu prawidłowej szczelności naszej budowli.
Na koniec budowy musimy dokonać „przepalenia” naszej budowli. Polega ono na rozpaleniu w wędzarni ognia i utrzymywaniu go przez co najmniej 3 godziny. W ten sposób pozbywamy się ze środka wszelkich zanieczyszczeń, jak również niepotrzebnych zapachów oraz dokonujemy ostatecznego dosuszenia drewna.
Podsumowanie
Prawidłowo wykonana wędzarnia pozwoli użytkownikowi i jego bliskim cieszyć się niepowtarzalnym smakiem i aromatem domowych wędlin, ryb czy serów. Mimo że jej budowa może być wyzwaniem, to satysfakcja z własnoręcznie wykonanej przydomowej wędzarni jest naprawdę ogromna.
Puchar Świata w biegach narciarskich – co warto wiedzieć?
Niezbędnik kibica skoków narciarskich – jak przygotować się na sezon i cieszyć się każdą transmisją?
Na co bierze lin? Jaka przynęta na lina?
Gap year – Rok przerwy od życia: Jak go zaplanować i dlaczego warto?
Na co bierze karp? Najlepsza przynęta na karpia
Autor: Paweł Sadowski