Jak rozpalić ognisko? Wskazówki dla prawdziwego mężczyzny

Rozpalanie ogniska to umiejętność, jaką każdy mężczyzna powinien mieć w małym palcu. Jak się jednak okazuje, nie jest to tak proste, jak mogłoby się wydawać. W tym tekście podpowiadamy czym i przede wszystkim jak rozpalić ognisko. Znajdziesz tu również rodzaje ognisk oraz informacje na temat drewna niezbędnego do rozpalenia ogniska.

Jak rozpalić ognisko?

Czym rozpalić ognisko? Zrobisz to nie tylko zapalniczką lub zapałką
Tylko suche drewno
Jaki typ ogniska?
Przygotowanie podpałki
Jak przygotować drewno na ognisko?

Kto chociaż raz próbował rozpalić ognisko ten wie, jak podstępne może okazać się to zadanie.

Rozpalanie ogniska nie musi być jednak trudne – wystarczy się do tego odpowiednio przygotować. Dobra wiadomość jest taka, że gdy już zdobędziesz wiedzę na ten temat i będziesz mieć za sobą kilka rozpalonych ognisk, każde kolejne będzie dla Ciebie łatwiejsze. Wiele osób wręcz podchodzi do tego jak do wyzwania i zadają sobie pytanie: jak poradzę sobie w tych warunkach?

Wybieramy miejsce na ognisko!

Zanim zaczniesz wygrzewać się przy płomieniach ogniska, wybierz na nie odpowiednie miejsce. Możesz wykonać krąg z kamieni, by płomień nie rozprzestrzenił się za daleko. Dobrym pomysłem jest także wykopanie dołka, w którym rozpalisz ognisko i ułożysz stos. Kluczem podczas przygotowania miejsca ogniskowego jest zmaksymalizowanie bezpieczeństwa. Wybierz więc miejsce, które jest oddalone od krzewów i koron drzew. Wszystko po to, by dokładanie polan do ogniska było proste, a sam ogień mógł palić się przez dłuższy czas, nie stwarzając zagrożenia.

Czym rozpalić ognisko? Zrobisz to nie tylko zapalniczką lub zapałką

Umówmy się – rozpalanie ogniska za pomocą zapalniczki lub zapałek jest najprostsze. To najlepsze źródło ciepła, które obok powietrza i paliwa jest podstawą ognia. O ile zapałki mogą się łatwo przemoczyć, zapalniczki są na tyle niezawodne, że podołają niemal w każdych warunkach.

To jednak nie wszystkie sposoby na krzesanie ognia. Jeśli masz w sobie żyłkę bushcraftowca, harcerza lub miłośnika survivalu, poćwicz dodatkowe sposoby inicjowania ognia. Jednym z najbardziej niezawodnych narzędzi do wytwarzania iskier jest krzesiwo – zarówno to tradycyjne, jak i współczesne – syntetyczne. Krzesiwo zadziała w każdych warunkach, nawet na mrozie czy podczas ulewy. Oprócz tego dobrym pomysłem jest opanowanie techniki rozpalania ogniska lupą (np. ze scyzoryka) lub łukiem ogniowym. Nawet jeśli nigdy nie sprawdzisz tych technik w awaryjnych sytuacjach, dają mnóstwo satysfakcji.

Tylko suche drewno

Podstawą bezproblemowego rozpalania ogniska jest zebranie właściwego opału. Popularnym błędem jest zbieranie świeżysz gałęzi i szczapek, pełnych soków. Nie warto korzystać także z mokrego drewna, zalegającego na ziemi. Takie drewno będzie palić się bardzo opornie, wydzielając duże ilości dymu lub nie zapali się wcale.

Jak więc znaleźć suche drewno? Przede wszystkim poszukaj ususzonych drzew oraz gałęzi. Na rozpałkę nadadzą się m.in. gałązki świerkowe (zawierają łatwopalną żywicę) lub gałązki brzozy. Suche drewno rozpoznasz po tym, że bez trudu się łamie i wydaje głośny trzask. Pamiętaj, by nie ścinać ani nie okaleczać zdrowych drzew!

Przygoda zaczyna się od iskry

Źródłem ognia mogą być wszystkim znane zapałki oraz zapalniczki. Jednak o ile zamoczone zapałki to coś powszechnego, tak nie każdy zabezpieczy się na wypadek skończenia się gazu w zapalniczce. A zdarza się to zadziwiająco często!

Na szczęście istnieją zapałki, które zadziałają nawet w przypadku zawilgocenia, oraz krzesiwo, którym z powodzeniem zastąpimy zapalniczkę podczas rozpalania ogniska. Krzesiwo jest niewielkich rozmiarów, więc spokojnie możesz dołączyć je do kluczy albo przechowywać w małej kieszonce plecaka. I co najważniejsze, krzesiwu żadne warunki nie są straszne. Jest to również przedmiot wielorazowego użytku.

Krzesiwo składa się z dwóch części. Jedną częścią pocieramy o drugą (pocierana część to iskrownik), by wydobyć iskrę. Tu również przydaje się wprawa i dobra podpałka, o czym powiemy za moment.

Jaki typ ogniska?

Sposób ułożenia polan zależy głównie od tego, do czego zamierzasz wykorzystać ognisko. Inaczej ułożysz drewno by się ogrzać, przygotować posiłek lub wykorzystać paliwo jak najoszczędniej. Jakie są najpopularniejsze typy ognisk?

Wigwam – najpopularniejszy i najbardziej efektowny rodzaj ogniska. Polana ułożone są dookoła rozpałki i skierowane w górę. Zapewnia dużą ilość ciepła i świetnie sprawdza się np. podczas pieczenia kiełbasek. Wadą jest to, że zużywa sporo drewna.
Studnia – bardziej oszczędny sposób na rozpalenie ogniska. Polana układane są naprzemiennie (po dwa), co pozwala osiągnąć wysoką konstrukcję. Wewnątrz znajduje się podpałka. Tego rodzaju ognisko jest nieco trudniejsze do rozpalenia, ale zapewnia równomierny ogień przed długi czas.
Gwiazda – idealny typ ogniska do gotowania. Długie kłody kładzione są po okręgu na ziemi i stykają się końcami w centralnym punkcie ogniska, gdzie znajduje się podpałka. Dokładanie opału polega na przysuwaniu kłód do środka. Zaletą ogniska gwiaździstego jest duża oszczędność opału i możliwość gotowania kładąc garnek lub patelnię bezpośrednio na rozłożystych kłodach.

Przygotowanie podpałki

Do rozpalenia ogniska potrzebna jest podpałka. Co zrobić, gdy nie masz podpałki w kostce, w płynie lub nawet suchej gazety? Wykorzystaj jedną z poniższych rozpałek! Znajdziesz je lub wykonasz niemal wszędzie.

Kora brzozy – zawiera łatwopalne olejki.
Sucha trawa
Wióry drzewne (np. zeskrobane nożem)
Patyk pierzasty
Drobne suche gałązki
Smolne szczapki – żywiczne fragmenty drewna, znajdziesz je przy korzeniach wiatrołomów iglastych.
Materiał higieniczny – np. chusteczka, płatek kosmetyczny, bandaż.

Jak przygotować drewno na ognisko?

Dlaczego niektórym nie udaje się rozpalić ogniska, nawet przy użyciu gazet i suchego drewna? Najczęstszym błędem jest próba rozpalania zbyt dużych kawałków drewna. Podpałką nie rozpalisz dużych szczapek drewna, więc nie ma sensu marnować na to cennej rozpałki. Zamiast tego przygotuj opał o trzech stopniach rozdrobnienia, które będziesz dokładać systematycznie, wraz z zajęciem się poprzednich warstw.

Cały opał przygotuj zawczasu, zanim jeszcze rozpalisz zapałkę. Dzięki temu unikniesz zgaszenia ognia i rozpoczynania wszystkiego od nowa. Zacznij od przygotowania podpałki, którą podpalisz zapalniczką, zapałką lub krzesiwem. Następnie dołóż drobne gałązki o średnicy kilku milimetrów, które natychmiast się zapalą. Kolejny krok to patyki lub szczapki o średnicy palca. W tym momencie ognisko powinno być już na tyle ustabilizowane, że możesz obudować je szerszymi polanami.

Drewno i kora, czyli wszystko o najlepszym materiale na ognisko

Podpałka to materiał, który rozpala się jako pierwszy. To właśnie podpałka „przekazuje” dalej ogień. Im łatwiej zatem podpałka zajmie się ogniem, tym większe szanse powodzenia na natychmiastowe rozpalenie ogniska. W roli podpałki świetnie sprawdza się cienka kora brzozowa, która dość długo się pali. Kolejnym materiałem odpowiednim na pierwszy kontakt z iskrą jest wystrzępiony patyk, a konkretnie jego bardzo cieniutka, sucha część. Suche igliwie bardzo szybko zajmuje się ogniem, tu jednak uwaga – igły bardzo szybko gasną. Możliwe więc, że zobaczysz iskrę i dym, ale ogień nie zdąży zająć reszty ogniska.

Drewno na ognisko powinno być suche. Nie zbieraj zatem mokrych i świeżych gałęzi, a tym bardziej nie zrywaj ich bezpośrednio z drzewa. Najlepiej poszukać wyschniętych gałęzi i zebrać ich sporą ilość. Nie zapomnij o małych patykach i suchych mchach, które zajmą się ogniem od podpałki.

Do przygotowania opału najwygodniej użyć piłę oraz siekierkę, ale bez trudu obędziesz się i bez nich. Drobniejsze gałązki połamiesz w rękach, a grubsze przepalisz już na ognisku. Niezwykle przydatny będzie wytrzymały nóż, którym wykonasz m.in. patyki pierzaste. W awaryjnych sytuacjach możesz również nim batonować, czyli łupać kawałki drewna, pobijając głownię kawałkiem drewna. Zabierając do lasu lub nad jezioro ostre narzędzia, pamiętaj jednak o tym, by mieć przy sobie apteczkę – to absolutna podstawa.

Jak rozpalić ognisko patykami?

Często kojarzymy z filmów czy bajek sceny, gdy bohaterowie rozpalają ognisko przez pocieranie patyka o patyk. W rzeczywistości uzyskanie iskry taką metodą jest niesamowicie trudne, jednak gdy użyjemy patyków nieco inaczej, sukces jest niemal pewny.

Sekretem rozpalenia ogniska patykami jest użycie ich jako ręcznego świdra ogniowego. Wówczas potrzebujesz suchych patyków pozbawionych kory oraz kawałka suchego drewna, w którym wykonane są otwory. Następnie umieść patyki w otworach i szybko pocieraj patyk między dłońmi (wówczas „obraca się” on w kawałku drewna). Spowodujesz w ten sposób tarcie między suchym patykiem a wysuszonym kawałkiem drewna. Podłożenie w miejscu styku suchej podpałki zaowocuje uzyskaniem ognia. Jest to metoda, która wymaga paru ćwiczeń.

Rozpalanie ogniska, jak każda nowa umiejętność, wymaga paru prób i błędów. Jej opanowanie jednak przyniesie wiele satysfakcji, a wieczory spędzone przy blasku płomieni zostaną niezapomniane.