Curling - co to jest curling? Jakie są zasady curlingu?

Curling to unikalny sport zimowy, który bardzo trudno pomylić z jakąkolwiek inną dyscypliną uprawianą na lodzie. Od czasu debiutu na igrzyskach olimpijskich zdobywa on coraz więcej fanów na całym świecie, których do zabawy przyciąga to, że zabawę można zacząć w dolnym wieku.

Sporty zimowe kojarzą się nam nieodmiennie z różnymi typami narciarstwa oraz łyżwiarstwa, curling z kolei nie pasuje kompletnie do tego schematu. Mamy tu bowiem do czynienia z unikalną dyscypliną zespołową, której najbliżej do klasycznej gry w bule. Jest ona rozgrywana na bardzo długiej prostokątnej tafli lodu, a podstawowym narzędziem używanym przez zawodników są szczotki oraz ważące dwadzieścia kilogramów granitowe kamienie. Skąd wziął się zatem curling i na czym tak naprawdę polega?

Curling – geneza i historia sportu

Geneza curlingu jest dość dobrze udokumentowana. Dyscyplina została wymyślona w średniowiecznej Szkocji i uprawiano ją wówczas na zamarzniętych rzekach lub jeziorach. Opisujące ją słowo „curling” pojawiło się po raz pierwszy w dokumentach w XVII wieku. Sport cieszył się sporym powodzeniem wśród przedstawicieli niższych warstw społecznych, ale fascynował także malarzy oraz pisarzy. Szkoccy imigranci zabrali go ze sobą do Nowego Świata, dzięki czemu w XIX i XX wieku nową ojczyzną curlingu stała się Kanada, gdzie ze względu na optymalne warunki pogodowe uprawia go blisko milion osób.
Na świecie curling do niedawna pozostawał jednak bardzo niszowym sportem, o którego istnieniu wiedziało niewiele osób. Swój prawdziwy renesans zaczął przeżywać dzięki temu, że w 1998 roku wszedł na stałe do programu Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Impreza odbywająca się co cztery lata regularnie ściąga do dyscypliny coraz to nowych fanów z wielu krajów świata, w tym z Polski. W naszym kraju od wielu lat działają prężnie ligi curlingowe, organizuje się również wiele zawodów i turniejów. Więcej informacji na ich temat znajduje się na stronie curling.pl

Na czym polega curling?

W meczach curlingowych biorą udział dwie drużyny, męskie, żeńskie lub mieszane w praktycznie dowolnym wieku. Rozgrywka odbywa się na prostokątnej tafli lodu. Celem każdego zespołu jest umieszczenie własnego kamienia (potocznie zwanego czajnikiem) jak najbliżej środka koncentrycznego okręgu wymalowanego na powierzchni toru curlingowego.
Jeden z zawodników wprawia w ślizg kamień w kierunku okręgu. Pozostali członkowie drużyny przy pomocy szczotek szybko szorują taflę przed przesuwającym się granitowym ciężarem. Korygują oni w ten sposób jego trasę, ponieważ lekko podgrzewają i roztapiają lód, przez co zmniejszają punktowo tarcie powierzchni toru. Przy odrobinie szczęścia oraz umiejętności mogą także wybić po drodze kamienie przeciwników. Należy jednak pamiętać, że szczotka lub zawodnik nie mogą bezpośrednio dotknąć poruszającego się czajnika.

Curling – sprzęt do gry

Na szczęście curling nie wymaga korzystania z drogiego oraz kompleksowego ekwipunku, co jest z pewnością jedną z najważniejszych cech wpływających na popularność sportu.

Kamień curlingowy

Do gry używa się granitowych kamieni o wadze 20 kg. Przyjmują one ściśle określony w zasadach zaokrąglony i symetryczny kształt. Są one wyposażone również w specjalny uchwyt, który ułatwia ich ślizg zawodnikowi.

Szczotka curlingowa

Kształt oraz właściwości szczotki curlingowej określają ściśle przez przepisy gry. Rączka szczotki wykonana jest z tworzywa sztucznego. Jej włosie natomiast przygotowywane jest z wielu typów materiałów, obecnie najczęściej jest to np. włosie z dzika lub konia. Wiele w tej kwestii zależy również od osobistych preferencji zawodnika. Szczotki spełniają również dodatkowe zadanie, pozwalając utrzymać zawodnikowi równowagę na tafli lodu.

Buty

Podczas zabawy korzysta się ze specjalnie przygotowanego obuwia na płaskiej podeszwie. Powierzchnia prawego lub lewego buta (w zależności od tego, którą ręką rzucamy kamień) pokryta jest dodatkowo cienką warstwą teflonu lub innego gładkiego i wytrzymałego materiału, który ułatwi ślizg podczas rzutu kamieniem. Podczas szczotkowania but ten zabezpiecza się gumowa nakładką zwiększającą przyczepność.

Ubiór

Zawodnicy curlingowi ubierają się zwykłe w ocieplane spodnie i bluzy/kurtki zimowe. Ważnym elementem stroju są także rękawiczki zapobiegające odmrożeniom i wychłodzeniom dłoni.

Curling – pole gry

Mecz curlingu rozgrywany jest na specjalnie przygotowanym lodowym torze w kształcie prostokąta o długości około 45 metrów i szerokości 5 metrów, który pokrywa tzw. pebbla, czyli zamarznięte krople wody. Na każdym końcu placu gry znajduje się współśrodkowy okręg, nazywany domem oraz gumowa lub drewniana belki (hak) służąca zawodnikom do odpychania się. W środku każdego domu krzyżują się dwie linie, dzieląc go na 4 ćwiartki.
Profesjonalne zawody odbywają się najczęstszej w halach. W przypadku zmagań pod otwartym niebem granice toru wyznacza się za pomocą sznurków lub rysuje się je bezpośrednio na lodzie.

Curling – zasady gry

W zawodach biorą udział 2 drużyny składające się z 4 graczy (lead – otwierający, drugi wypuszczający, trzeci wypuszczający oraz skip – kapitan drużyny). Każdy zawodnik wypuszcza dwa czajniki – na przemian z przeciwnikiem.
Jeden mecz składa się z 10 partii (ends), z czego każda rozgrywana jest w przeciwnym kierunku toru curlingowego i wymaga użycia 8 kamieni, czyli wykonania 16 rzutów. Szczotkowanie może wykonywać jeden lub kilku graczy z danej drużyny, z tym że w obrębie domu może robić to jedynie trzeci lub skip, który kieruje działaniami taktycznymi ekipy. Punkt zdobywa się za każdy kamień, który znajdzie się bliżej środka okręgu niż pierwszy „czajnik” rywala. Rozgrywkę wygrywa ekipa, która zwycięży w większości partii.