Data publikacji:

Pronacja i supinacja stopy. Jak wpływają na wybór butów sportowych?

Bez względu na to, czy jesteś amatorskim miłośnikiem aktywności fizycznej, czy należysz do grona profesjonalnych sportowców – na pewno dobrze wiesz, jak ważny jest dobór odpowiedniego obuwia. Wygodne buty są wręcz kluczowe, jeżeli zależy ci na osiąganiu jak najlepszych wyników. Jedną z kwestii, które należy uwzględnić przy ich wyborze, jest rodzaj stopy oraz sposób, w jaki „przetacza się” ona w trakcie kontaktu z podłożem. Podpowiadamy, czym jest supinacja i pronacja oraz jak wpływają na dobór butów sportowych.
supinacja

Pronacja i supinacja – co to takiego?

Aby zrozumieć, w jaki sposób pronacja i supinacja wpływają na dobór obuwia sportowego (szczególnie tego przeznaczonego do biegania), należy najpierw sprawdzić, czym tak właściwie są. Poniżej wyjaśniamy oba terminy.

Pronacja – co to?

Pierwszy raz słyszysz o pronacji i nie wiesz, co to? To naturalny ruch stopy, będący rotacją wewnętrzną w stawie skokowym, który występuje podczas chodzenia lub biegania. Najprościej mówiąc, pronacja polega na kierowaniu stopy do wewnątrz.
W przypadku pronacji pięta najpierw styka się z podłożem, a następnie stopa lekko się obraca, przenosząc ciężar ciała na swoją wewnętrzną krawędź. Ten ruch jest niezbędny do równomiernego rozłożenia masy ciała oraz amortyzacji wstrząsów, jednak w skrajnych przypadkach może powodować urazy i kontuzje, zwłaszcza podczas intensywnego wysiłku.

Supinacja – co to?

A jak to wygląda w przypadku supinacji? Co to takiego? To ruch przeciwny do pronacji, w którym stopa kieruje się na zewnątrz. Mówimy o nim w sytuacji, gdy zewnętrzna krawędź stopy przejmuje większą część obciążenia w trakcie chodu lub biegu. Co ciekawe, supinacja jest mniej powszechna niż pronacja.

Trzy rodzaje stopy pod lupą

Czy wiesz, że wyróżniamy trzy rodzaje stopy? To:
  • Typ neutralny (neutralna pronacja), w którym stopa równomiernie rozkłada ciężar ciała. Jej właściciele mają największy wybór butów sportowych. Jak to możliwe? Ich stopy po prostu radzą sobie dobrze z amortyzacją.
  • Nadmierna pronacja stopy, w przypadku której stopa obraca się za bardzo do wewnątrz. Może prowadzić to do obciążenia stawów, ścięgien i więzadeł. Osoby z nadmierną pronacją powinny wybierać obuwie sportowe, które pomoże im w wyrównaniu nadmiernej rotacji stopy.
  • Niedostateczna pronacja, czyli wspomniana wyżej supinacja. W tym przypadku stopa obraca się do wewnątrz w niewystarczający sposób, przez co jej zewnętrzna krawędź jest o wiele bardziej obciążona. To z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia urazów. Można je zmniejszyć, wybierając buty sportowe zapewniające odpowiednią amortyzację.
  • Należy podkreślić, że zarówno supinacja, jak i pronacja mogą prowadzić do urazów kończyn dolnych – od skręcenia kostki po zapalenie ścięgna. Bardzo często dopiero w momencie doznania kontuzji sportowiec dowiaduje się, że ma supinację lub pronację. Dalsze postępowanie zależy od tego, w jakim stopniu zgina się stopa.

    Jak rozpoznać pronację i supinację?

    Skoro wiesz już, że supinacja i pronacja stopy są istotne przy wyborze butów sportowych, to jak w ogóle określić, czy masz tzw. stopę supinującą lub pronującą? Istnieje na to kilka sposobów.
    Test mokrej stopy – uznawany za najprostszy sposób na poznanie jej rodzaju. Jak go przeprowadzić? Gdy np. wyjdziesz z kąpieli, zwróć uwagę na ślad, jaki zostawia twoja stopa. Jeżeli jest normalny – masz typ neutralny. Wąski świadczy o stopie supinującej, podczas gdy ten szeroki to znak, że masz stopę pronującą.
    Możesz również przyjrzeć się swoim butom. Zobacz, czy podeszwy zużywają się w specyficzny sposób. Jeżeli są mocniej zdarte na wewnętrznej krawędzi – sugeruje to pronację. Z kolei zużycie po drugiej, zewnętrznej stronie świadczy o supinacji.
    Innym, jednak droższym sposobem jest umówienie się na profesjonalne badanie stóp. W trakcie spotkania specjalista nie tylko dokona oceny biomechanicznej stóp, ale także postawy ciała. W razie potrzeby zarekomenduje odpowiednie wkładki do butów.

    Pronacja i supinacja a obuwie sportowe – o czym warto pamiętać?

    Jak już wspomnieliśmy wcześniej, największy wybór butów sportowych czeka na osoby ze stopą neutralną, czyli neutralną pronacją. Wynika to ze względu na właściwe ułożenie stóp i kostek podczas chodzenia i biegania. W związku z tym obuwie powinno być lekkie, stabilne i odpowiednio amortyzowane (decydująca jest tu waga właściciela i intensywność treningów). Niezbędna jest również elastyczność cholewki i podeszwy, aby stopy mogły nadal przyjmować naturalną pozycję.
    Jak to wygląda w przypadku stopy pronującej? Jeżeli masz nadmierną pronację, to szukaj przede wszystkim butów sportowych zapewniających dodatkową stabilizację i wsparcie. Przy zakupie obuwia zwróć uwagę na:
  • podeszwę, która powinna być odrobinę sztywniejsza, aby umożliwić kontrolowanie ruchu stopy, a tym samym – zredukować nadmierną pronację,
  • stabilizację, np. w formie dodatkowej warstwy pianki EVA w podeszwie, które wyrównają pozycję stopy,
  • wsparcie łuku stopy, które zredukuje nadmierną rotacją do wewnątrz.
  • Jeżeli masz stopę supinującą, to najważniejsza w butach sportowych jest elastyczność i amortyzacja, której zadaniem jest zrekompensowanie braku tej naturalnej. Właśnie dlatego szukaj obuwia, które może pochwalić się:
  • jak największą amortyzacją w formie piankowej lub żelowej podeszwy, która skutecznie zminimalizuje wstrząsy podczas aktywności fizycznej,
  • elastyczną podeszwą, która nie będzie ograniczać ruchów stopy,
  • lekkością – mniejsza waga butów sportowych pozwala obniżyć ryzyko kontuzji spowodowanych zwiększonym obciążeniem zewnętrznej krawędzi stopy, które wynika z supinacji.
  • Katarzyna Wendzonka
    Katarzyna Wendzonka

    Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Miłośniczka kawy, dobrych seriali, thrillerów i pisania. Największą przyjemność sprawia jej tworzenie tekstów na temat mody, pielęgnacji, jedzenia oraz wszystkiego, co związane z marketingiem internetowym.