Rodzaje wędek, czyli jaką wędkę kupić?

Wędkarstwo to hobby, sport, relaks na łonie przyrody, a nawet pewnego rodzaju forma hazardu. Pewnie przez tę różnorodność zyskuje ono coraz większą popularność. Jeszcze niedawno wędkarstwo stanowiło dla wielu ludzi dodatkowe źródło pożywienia. Jednak obecnie coraz częściej zwycięża zasada „złów i wypuść", co także wpływa na wzrost atrakcyjności wędkarstwa.

Jednak początkujący miłośnik spędzania wolnego czasu na wędkowaniu może czuć się mocno zdezorientowany różnorodnością sprzętu oferowanego przez sklepy wędkarskie. Przeróżne rodzaje wędek, kołowrotków, żyłek, przynęt i cała masa akcesoriów powodują zawrót głowy.

Jaką wędkę kupić? Czy rodzaje wędek mają istotne znaczenie, czy to tylko kwestia mody lub gustu? Odpowiedź jest jednoznaczna - rodzaj wędki jest czynnikiem decydującym o wyborze metody łowienia, a co za tym idzie, wymaga od wędkarza większych lub mniejszych umiejętności.

Rodzaje wędek

Tak naprawdę to, co potocznie nazywamy wędką, to wędzisko. Wędkę tworzy kilka elementów: wędzisko, kołowrotek, żyłka, plecionka lub sznur, na których końcu znajduje się haczyk z przynętą.

W zależności od metody łowienia, wyróżnia się:

Wędki spinningowe
Wędki gruntowo-spławikowe
Wędki muchowe
Wędki podlodowe
Wędki morskie i trollingowe

Wędki spinningowe

Wędkarstwo spinningowe jest bardzo aktywną metodą wędkowania, a sprzęt wędkarski dość istotnie różni się od sprzętu stosowanego w innych metodach połowu. Wędka spinningowa składa się krótkiego wędziska, łożyskowanego kołowrotka ze stałą (nieruchomą) szpulą, żyłki lub plecionki, przyponu i sztucznej przynęty. Łowić można z brzegu lub z łodzi. Wędkarz zmienia swoje położenie, poszukując miejsc, w których spodziewa się złowić rybę. Przynętę wyrzuca się na znaczne odległości, a następnie przyciąga do siebie. Przynęta imituje wygląd i ruchy ryb oraz innych zwierząt, na które polują drapieżniki. Z racji bardzo intensywnej pracy sprzęt do spinningu musi być bardzo wytrzymały, precyzyjny i niezawodny w działaniu, łatwy w regulacji, a także odporny na rdzę. Wędkarstwo spinningowe wymaga od wędkarza szybkości, pewności i celności rzutów oraz umiejętności odpowiedniego prowadzenia przynęty, aby jej zachowanie jak najbardziej przypominało zachowanie żywego zwierzęcia.

W zależności od ciężaru przynęty, wyróżnia się cztery rodzaje wędek spinningowych:

spinning ciężki,
spinning średni,
spinning lekki,
spinning ultralekki.

Przeczytaj również: Jaka przynęta na karpia, lina, suma, szczupaka? Kompleksowy przegląd przynęt wędkarskich

Spinning ciężki to sprzęt umożliwiający użycie przynęty o wadze od 30 do 70 g, z miękkim lub średnim wędziskiem o długości 2,4 do 3,0 m, solidnym kołowrotkiem z grubą, mocną plecionką lub żyłką. Jest przeznaczony głównie do łowienia z brzegu (także w morzu) ryb łososiowatych, szczupaków, sumów itp.

Spinning średni to wędka dla przynęty o wadze od 10 do 30 g, ze sztywnym lub średnim wędziskiem o długości 2,1 do 2,7 m, średnim kołowrotkiem z żyłką lub plecionką o wytrzymałości do 8 kg (w zależności od wielkości łowionych ryb).

Spinning lekki przeznaczony jest dla przynęty od 3 do 10 g, z wędziskiem długości 1,8 do 2,5 m, z małym lub średnim kołowrotkiem o dużym przełożeniu, z żyłką lub plecionką. Do połowu pstrąga, lipienia, klenia, bolenia, świnki, jazia itp.

Spinning ultralekki przeznaczony jest dla przynęty od 0,5 do 3 g, z wędziskiem długości 1,6 do 2,3 m, z małym, szerokim kołowrotkiem umożliwiającym bardzo szybkie zwijanie żyłki. Do połowu pstrąga, okonia, klenia, jazia, wzdręgi itp.

Wędki gruntowo-spławikowe

Wędkarstwo gruntowe i spławikowe to dość pasywna metoda łowienia, bowiem wędkarz zajmuje stałe stanowisko na brzegu lub w wybranej części akwenu, zarzuca przynętę i oczekuje na „branie". Wędziska dla obu metod połowu mogą mieć do 6 m długości. Wędzisko może mieć budowę segmentową lub teleskopową. Wędzisko segmentowe składa się z kilku osobnych elementów z zamocowanymi na stałe przelotkami, zaś wędzisko teleskopowe składa się z połączonych ze sobą rozsuwanych elementów z ruchomymi przelotkami. Zestaw dopełniają kołowrotek ze stałą szpulą, żyłka lub plecionka i przypon z haczykiem. W metodzie spławikowej na żyłce/plecionce umieszczony jest spławik, który pełni funkcję wskaźnika brań, a dodatkowo umożliwia regulację wysokości, na jakiej znajduje się przynęta, która może leżeć na dnie lub znajdować się między dnem a lustrem wody. W metodzie gruntowej przynęta leży na dnie, a „branie" jest sygnalizowane przez dzwonek lub inny wskaźnik umieszczony na żyłce/plecionce pomiędzy przelotkami. W wędkarstwie gruntowym i spławikowym wykorzystuje się przynęty naturalne: żywe ryby, żaby, pijawki, świerszcze, mięso, owoce, gotowane ziarna, ciasto itp. W celu zwabienia ryb stosuje się też różnego rodzaju zanęty. Często, aby dostarczyć zanętę w wybrane miejsce, wykorzystuje się specjalne proce.

W bardzo popularnej ostatnio metodzie gruntowej Method Feeder wskaźnikiem jest giętka szczytówka wędziska, która wygięciem sygnalizuje zarówno samo branie, jak i jego kierunek, ułatwiając tym samym skuteczne zacięcie ryby. Cechą charakterystyczną dla tej metody jest umieszczony przed przynętą koszyczek zawierający zanętę, dzięki czemu ta metoda połowu jest bardzo efektywna nawet dla mało doświadczonych wędkarzy.

Wędki muchowe

Wędkarstwo muchowe jest metodą bardzo aktywnego połowu. Łowić można z brzegu, ale najczęściej wędkarz stoi w nurcie rzeki lub strumienia. Wędka muchowa diametralnie różni się od pozostałych rodzajów wędek. Pierwsze, co rzuca się w oczy, to miejsce mocowania kołowrotka, który znajduje się za rękojeścią. W dodatku w wędkarstwie muchowym używa się zupełnie innych kołowrotków. Rolę żyłki pełni sznur muchowy, który jednocześnie stanowi obciążenie przynęty zwanej sztuczną muchą. Łowienie na muchę jest najbardziej wymagającą pod względem technicznym metodą wędkowania, wynikającą głównie ze szczególnej roli, jaką sznur muchowy pełni w procesie łowienia.

Wędki podlodowe

Wędkarstwo podlodowe stanowi raczej niszową i mało aktywną metodę połowu na zamarzniętych akwenach. Wymaga też dodatkowego sprzętu w postaci świdra do wiercenia przerębli w lodzie. Wędka podlodowa posiada bardzo krótkie, zredukowane wędzisko, mały kołowrotek lub tzw. zwijadełko, żyłkę i sztuczną przynętę, tzw. mormyszkę.

Wędki morskie i trollingowe

Wędkarstwo morskie jest jeszcze mało popularne w Polsce. Jako wędki używane do połowu w morzu mogą być używane ciężkie spinningi, wędki gruntowe i spławikowe. Trolling to morska metoda łowienia ryb z łodzi z użyciem spinningu, jednak zamiast rzutów sztuczną przynętą, tylko holuje się za płynącą łodzią żywą przynętę.