Data publikacji:

Kujawiak – taniec. Jak tańczyć kujawiaka? Podstawowe kroki

Jednym z trzech tańców opartych na rytmie mazurkowym jest kujawiak. Taniec ten występuje w kulturze ludowej od kilkuset lat i zaraz obok mazurka oraz oberka jest najchętniej wykonywanym tańcem ludowym. Z racji swojego uroku i prostych kroków często wykorzystywany jest w programie zajęć dla dzieci i wielu zabawach. Z powodzeniem jednak tańczyć mogą go również osoby dorosłe, chociażby na przyjęciach rodzinnych, takich jak np. wesele. Jak wygląda krok kujawiaka i czym charakteryzuje się ten nastrojowy taniec? Zobacz, jak zatańczyć krok kujawiaka i daj się ponieść tej wyjątkowej polskiej muzyce!
kujawiak taniec

Skąd pochodzi kujawiak jako taniec? 

Kujawiak swoją nazwę zawdzięcza regionowi, z którego się wywodzi, a są nim Kujawy. Jak wyglądał właściwy kujawiak, wiadomo dziś z zapisów etnomuzykologów, które oparte są na licznych przekazach ustnych oraz tradycji przechodzącej z pokolenia na pokolenie. I chociaż obecnie często wykorzystywany w przedszkolach i szkołach kujawiak – taniec dla dzieci – ma formę nieco uproszczoną i równomierną, nie zawsze taki był.
Początkowo kujawiak tańczony był w pewnym cyklu i nie występował samodzielnie. Był on tańcem zmysłowym, dostojnym i lirycznym, a rozpoczynał się chodzonym korowodem. Następnie, zgodnie z muzyką, korowód ten przechodził we właściwy kujawiak, tańczony w parze zwróconej do siebie i ruchu wirowym. Wraz z muzyką przechodził stopniowo w żywego oberka o znacznie szybszym tempie, pełnym przytupów, akcentów i charakterystycznego rubata. Kujawiak tańczony był nie tylko w regionie Kujaw. W wielu innych zakątkach kraju również był tańcem cieszącym się powodzeniem, choć tańczono go do nieco innych utworów z zastosowaniem regionalnych i odmiennych zwrotów melodycznych i ozdobników.
Obecnie kujawiak bywa mylony z walczykiem. Co prawda, oba tańce liczone są na trzy, jednak kujawiak jest znacznie wolniejszy. Również sposób tańca i kroki są odmienne. Ponadto kujawiak jest formą starszą.

Kujawiak – metrum i rytm

Kujawiak taniec jest trójmiarowy i, podobnie jak mazurek oraz oberek, opiera się na tzw. rytmie mazurkowym. Schemat rytmiczny tych tańców zbudowany jest z sekwencji dwóch ósemek i dwóch ćwierćnut. Pomimo iż metrum trójdzielne kojarzy się głównie z walcem, kujawiak taniec znacznie się od niego różni. Jest tak za sprawą charakterystycznego rubata, bardzo popularnego w polskiej muzyce ludowej. Rubato powoduje, że niektóre wartości rytmiczne ulegają zwolnieniu i zawieszeniu kosztem skrócenia wartości występujących po nim. Dzięki temu można uwydatnić i podkreślić zarówno charakterystyczne elementy tańca, jak i motywy muzyczne.
Jednak zastosowanie tego typu kontrolowanych zaburzeń rytmicznych nie powoduje rozciągnięcia utworu w czasie, jego wydłużenia ani skrócenia. Kujawiak grany jednocześnie bez zastosowania rubato trwałby dokładnie tyle samo.

Jak tańczyć kujawiaka?

Kujawiak tańczony jest na lekko ugiętych kolanach z zachowaniem lekkiego pulsowania. Ruch ten przypomina nieco płynięcie po parkiecie. Kroki powinny być stawiane równomiernie na całą stopę i od góry. Cały taniec ma charakter posuwisty i płynny. Partnerzy tańczą kujawiaka, będąc zwróconymi do siebie. Powinni być objęci oburącz. W takim trzymaniu podczas tańca wykonują ćwierć obrotu na jeden takt, ustawiając się tym samym w cztery strony świata. Obroty mogą być wykonywane w prawo lub w lewo.
Kujawiak taniec tańczyć można po kole lub w liniach. Często też wykonuje się mniejsze koła, tak jakby pary chciały się zamienić miejscami. W ramach rysunku choreograficznego wiele zespołów folklorystycznych i grup dziecięcych wykonuje również inne rodzaje przemieszczeń, zarówno w ramach koła, jak i innych figur. Popularnym elementem w kujawiaku tańczonym jednocześnie przez kilka par jest zamiana partnerek czy taniec pojedynczo za ręce po rysunku koła.
Kujawiak jako taniec dla dzieci znacznie pomaga w kształtowaniu poczucia rytmu, kształceniu słuchu i rozwoju wrażliwości muzycznej. Ponadto jest doskonałym sposobem na rozwijanie umiejętności pracy w grupie i budowania współpracy. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele scenariuszy zajęć i zabaw opartych m.in. na kujawiaku i innych polskich tańcach ludowych.

Jak poprawnie wykonać krok podstawowy kujawiaka?

Jeden takt kujawiaka wypełniają trzy równomierne kroki. Stopa postawiona w całości przylegać powinna do podłoża. Aby wykonać pojedynczo lub w parze jeden pełen obrót, potrzebnych jest sześć kroków. W obrębie jednego taktu pierwszy krok wykonywany jest niemalże w miejscu. Drugi natomiast to krok w przód lub w tył. Zależy to od ustawienia danej osoby w parze. Jeżeli aktualnie partner jest tyłem do kierunku tańca, stawia krok w tył. Wówczas partnerka stawia krok w przód itd. Trzeci krok, niezależnie od kierunku tańca, polega na dostawieniu nogi. Następnie cały cykl się powtarza.
Aby jeszcze bardziej odczuć klimat tańca, można urozmaicić kujawiak taniec. Strój charakterystyczny dla regionu, z którego pochodzi, będzie tu strzałem w dziesiątkę. I chociaż prawdziwe kostiumy regionalne generują znaczne koszty, na potrzeby tańca dla dzieci dostępne są opcje prezentujące się równie elegancko i ciekawie.
Zdjęcie: Envato Elements
Patrycja Wojas
Patrycja Wojas

Medycyna, lotnictwo, motoryzacja – to moje największe pasje. W wolnych chwilach maluję obrazy i wypoczywam z najbliższymi osobami w różnych krajach. Kocham podróże!