Data publikacji: Sobota, 09.07.2022

Jakie kołowrotki muchowe są najlepsze?

Wędkarstwo muchowe to popularna na całym świecie metoda połowu ryb żyjących w wodach słodkich oraz słonych, przy wykorzystaniu niewielkich i bardzo lekkich przynęt. Do zadania tego wykorzystuje się dedykowane wędki oraz osprzęt, w tym specjalne kołowrotki muchowe. W artykule przedstawimy ich konstrukcję i sposób działania, a także wymieniamy najważniejsze cechy z punktu widzenia kupującego.

Wędkarstwo muchowe – najważniejsze informacje

Łowienie na muszkę to jedna z najstarszych form wędkarstwa, której początki sięgają czasów antycznego Rzymu. W podobnym stylu łapano również ryby w średniowiecznej Japonii, styl był ten określany mianem wędkarstwa tenkara. Pierwszy podręcznik wędkowania muchowego wydano w 1496 roku w Anglii, zawierał on instrukcję wykonania wędki, linki oraz haczyka, a także porady na temat łapania za ich pomocą ryb o różnych porach roku. W kolejnych stuleciach ukazało się wiele innych książek na temat przynęt, kijów oraz technik połowu, co sprawiło, że wędkarstwo muchowe spopularyzowało się wśród przedstawicieli europejskiej arystokracji i klas wyższych.

Współczesna forma wędkarstwa muchowego narodziła się w XVIII- i XIX-wiecznej Brytanii. Wówczas to opracowano mechaniczne kołowrotki muchowe, których konstrukcja nie uległa znaczącym zmianom do dziś. Przez ostatnie 100 lat wędkowanie na muszkę stało się jedną z najpopularniejszych form wędkowania hobbystycznego, zwłaszcza w Japonii oraz krajach anglosaskich.

Wędkarstwo muchowe od innych znanych form łowienia ryb odróżnia kilka kluczowych cech. Po pierwsze, muszkarze używają bardzo niewielkich i lekkich przynęt, które wyglądem w wodzie przypominają małe owady. Są one bardzo często wykonywane ręcznie, buduje się je zazwyczaj z piórek, nici, sierści, gąbki lub sztucznych włókien. Na muszkę złapiemy też wiele gatunków morskich, w Bałtyku będą to między innymi flądry, trocie oraz dorsze.

Ponieważ przynęta jest niezwykle lekka, podczas jej zarzucania i prowadzenia kluczową rolę odgrywa linka muchowa. To ona w całości odpowiada za zatopienie swoim ciężarem muszki na odpowiednią głębokość. W zależności od potrzeb, muszkarz wybiera linki pływające, tonące albo takie, których pod powierzchnię lustra wody zanurza się tylko końcówka. Bez względu na model, sznurki muchowe są zazwyczaj izolowane kolorowymi osłonami z plastiku.

Wędkarstwo muchowe jest niezwykle uniwersalne, w Polsce na muszki łowi się nawet kilkadziesiąt typów ryb, wśród nich możemy wymienić pstrągi, lipenie, łososie, trocie, szczupaki, okonie, a także często spotykane gatunki karpiowate, jak klenie, bolenie i jazie.

Kołowrotki muchowe – konstrukcja i działanie

Kołowrotki muchowe są niezbędne podczas łowienia na muszkę, choć wielu wędkarzy nie do końca docenia rolę, jaką pełnią podczas zarzucania i ściągania przynęty. Mają one bardzo charakterystyczną, bardzo lekką ażurową obudowę. Tradycyjnie wykonuje się je z włókien węglowych oraz stali nierdzewnej, które często wzmacniane są stopami tytanu. Najdroższe modele, których ceny przekraczają nawet ponad tysiąc złotych, wykonuje się również z pojedynczego bloku aluminiowego. Nierzadko odznaczają się one również bardzo interesującym designem, który wyróżnia się między innymi użyciem kolorów oraz zastosowaniem fantazyjnych kształtów w obudowie szpuli.

Konstrukcja kołowrotka muchowego jest nieskomplikowana. Nie mają one zazwyczaj specjalnych przekładni, tak więc jeden obrót szpuli odpowiada jednemu obrotowi korbki. Niezwykle ważną rolę pełni tutaj mechanizm hamulcowy, który zatrzymuje kołowrotek w chwili, gdy nasza zdobycz stara się wyciągnąć linkę ze szpuli, odpływając w przeciwnym kierunku jej holowania. Co więcej, zapobiega on też plątaniu się linki, w czasie gdy jest wystawiona na ciągle zmieniające się naprężenia wywołane próbującą uwolnić się rybą.

Wyróżniamy dwa rodzaje hamulców w kołowrotkach muchowych – z mechanizmem zębatym lub ciernym. Pierwszy jest znacznie popularniejszy, a jego konstrukcja sięga XIX-wieku. Opiera się ona na wykorzystaniu dużego koła zębatego, po jego brzegach podróżują połączone ze szpulą kamienie, które zatrzymują mechanizm, gdy jest on szarpany w przeciwną stronę. Szpulę zatrzymamy też lub zwolnimy, przykładając do niej dłoń. Mechanizm cierny pojawia się w droższych modelach kołowrotków i wykorzystuje specjalną tarczę i sprężyny. Pozwala on na bardziej dokładne regulowanie szybkości linki, co przydaje się zwłaszcza podczas holowania przynęty.

Jakie kołowrotki muchowe wybrać?

Kołowrotek muchowy musi być przede wszystkim dopasowany do wędki oraz długości używanej linki. Bierzemy pod uwagę jego wielkość, która podawana jest w prostej skali cyfrowej, np. #2. Oznacza to, że do optymalnego działania potrzebuje kijka muchowego o rozmiarze 2. Bardzo często w sklepach spotkamy modele pasujące do kilku rodzajów wędek, są one wówczas podpisywane przez producentów przy pomocy oznaczeń zakresowych, takich jak np. #3-4 lub #7-8.

Drugą kwestią braną pod uwagę jest jakość wykonania kołowrotka. Z grubsza możemy wyróżnić egzemplarze z wyższej półki, o cenach powyżej 100 złotych, średniej (od 200-300 zł w górę), a także niższej. Odróżniają się zastosowanymi w ich budowie materiałami oraz typem łożysk i hamulca. Wszystko zależy więc od naszych potrzeb i zasobności portfela. Ze względu na prostotę konstrukcji, kołowrotki muchowe są zazwyczaj kompletnie niezawodne, dotyczy to także tańszych modeli, droższe egzemplarze mogą jednak poprawić komfort wędkowania.