Skoki narciarskie – zasady. Na czym polegają skoki narciarskie?

Sporty zimowe cieszą się ogromną popularnością. W Polsce największą chwałą otacza się skoki narciarskie. Od lat odnosimy w nich liczne sukcesy, co dodatkowo podsyca emocje podczas zawodów. Skoki narciarskie są dość trudną dyscypliną, jeżeli chodzi o uprawianie, i mało kto może sprawdzić się w tej dziedzinie, dlatego dziś skupimy się na ogólnych zasadach obowiązujących w tym sporcie, opisując podstawowe przepisy, zasady punktowania i klasyfikacji zawodników.

Skoki narciarskie – zasady

Zacznijmy od tego, czym tak właściwie są skoki narciarskie. Jest to dyscyplina polegająca na zjeździe ze stromej skoczni i wybiciu się na jej progu tak, aby osiągnąć jak najdłuższą odległość i możliwie najlepszy styl lotu. Brzmi skomplikowanie i również takie jest. Zawodnicy startują z belki startowej usytuowanej w odpowiednim punkcie skoczni, zależnym od warunków atmosferycznych jakie na niej panują. Po zapaleniu się zielonego światła i zezwoleniu na skok ze strony trenera, skoczek odpycha się od belki i w pozycji pochylonej na zgiętych nogach napędza się, zjeżdżając w dół.

Najtrudniejszym elementem początkowej fazy jest wybicie. To ono w głównej mierze decyduje o tym, jak daleko skoczy dany zawodnik. Skoczkowie swój trening bardzo skupiają na technice i momencie wyjścia z progu. Jest to ułamek sekundy, w której muszą oni wyprostować pozycję ciała, odbijając się tym samym od podłoża.

Po wybiciu następuje faza lotu. Najważniejsze w niej jest zachowanie nieruchomej pozycji. Skoczek przyjmuje pozycję prawie leżącą na nartach. Lot odbywa się tak aż do strefy lądowania. To tutaj rozdawane są kluczowe punkty. Skoczek próbuje wylądować telemarkiem, czyli specjalną pozycją na jednej nodze, z drugą prowadzoną równolegle, lecz nieco z tyłu.

Alternatywą do telemarku jest lądowanie na dwie nogi, jednak jest ono znacznie niżej oceniane przez sędziów. Ważne jest, aby zawodnik nie dotknął podłoża żadną inną częścią, jak spodem nart, gdyż wpływa to na ocenę jego skoku. Skoki narciarskie to dyscyplina ściśle związana z punktacją przyznawaną przez sędziów. Wiele czynników ma wpływ na ich decyzje i wystawione przez nich noty. Styl lotu, wysokość belki startowej, lądowanie i odległość to główne, decydujące czynniki.

Punkty za odległość

Jednym z kryterium oceny są noty za odległość. Na skoczniach normalnych oraz dużych każdy skoczek otrzymuje 60 punktów za osiągnięcie punktu konstrukcyjnego skoczni. Na największych skoczniach, tak zwanych mamucich, jest to aż 120 punktów. Ważne jest, aby skoczek osiągnął wspomniany punkt konstrukcyjny. Dlaczego? Po pierwsze, jest to widowiskowe, po drugie, każdy metr powyżej tej odległości powoduje dodanie punktów, poniżej – odjęcie.

W zależności od skoczni, każdy metr punktuje się inaczej. Na normalnych są to 2 punkty, na dużych 1.8, na mamucich 1.2. Odległość liczona jest od progu skoczni do pięty tylnego buta w chwili zetknięcia się całej narty z zeskokiem. Długość skoku ocenia się z dokładnością do pół metra.

Noty sędziowskie

Kolejne kryterium składające się na ogólną notę za skok zawodnika. W sztabie miejsce zajmuje pięciu sędziów. Przyznają oni noty za styl lotu i lądowania. Dwie skrajne oceny są odrzucane i pod uwagę brane są trzy środkowe, które sumuje się z notami za odległość. Sędziowie dodają lub odejmują punkty za:

błędy w fazie lotu. Maksymalnie można odjąć 5 punktów. Ocenie podlegają przejście do fazy lotu (wybicie z progu), ułożenie i stabilizacja pozycji w trakcie lotu oraz lądowanie;
za lądowanie można stracić również 5 punktów. Poza tym zawodnik od razu traci 2 punkty w sytuacji, gdy wyląduje bez telemarku;
za fazę odjazdu (od lądowania do punktu oceny) można stracić aż 7 punktów. Jest to największa ilość, jaką sędziowie mogą zabrać zawodnikowi. Skoczek traci 7 punktów w sytuacji, gdy upadnie. W momencie zetknięcia innej części niż nartami, zawodnik stracić może od 4 do 5 punktów. Nieprawidłowa pozycja przyjęta przed przekroczeniem strefy oceny skutkuje odjęciem od 0.5 do 3 punktów;
zachowanie skoczka poza strefą ocen nie jest punktowane. W związku z tym podparcie czy upadek poza wyznaczonym sektorem jest dozwolony i nie skutkuje niższą notą.

W sumie zawodnik od każdego z sędziów otrzymać może maksymalnie 20 punktów.

Punkty bonusowe

Podczas skoku zawodnik może otrzymać dodatkowe punkty za panujące warunki atmosferyczne. Najważniejszym czynnikiem w tej kwestii jest siła i kierunek wiatru. Im trudniejsze warunki skoku, tym więcej punktów skoczek może otrzymać. Na bonusową punktację składa się również wysokość belki startowej.

Punkty bonusowe to kwestia bardzo indywidualna. O ile z tej samej belki z reguły skacze większość skoczków, o tyle warunki wietrzne zmieniają się bardzo dynamicznie. Można śmiało powiedzieć, że skok nie jest równy skokowi. Należy jednak pamiętać, że punkty mogą zostać również zabrane, dzieje się tak np. w sytuacji, kiedy w trakcie trwania konkursu belka zostanie podniesiona, co teoretycznie powinno pomóc uzyskać większą odległość, czy w sytuacji, kiedy warunki atmosferyczne pomagają skoczkowi wydłużyć skok.

Warto podkreślić, że za łamanie regulaminu zawodnik może być zdyskwalifikowany. Po skoku zawodnicy wyrywkowo przechodzą kontrolę wagi i kombinezonu. Mierzone jest przyleganie jego części do ciała skoczka i powierzchnia nośna, czy nie zmieniła się poprzez naciągnięcie kombinezonu przez zawodnika. Kontrola wykonywana jest po skoku, przez co nagła dyskwalifikacja często zmienia przebieg konkursu.

Skoki narciarskie to królująca dyscyplina sportów zimowych w naszym kraju. Teraz, znając dokładnie zasady punktowania i oceny zawodników, łatwiej będzie czerpać przyjemność z oglądanego konkursu. Pozostało czekać na rozpoczęcie sezonu i trzymać kciuki za naszych skoczków.