Data publikacji:
Farby temperowe – jak malować? Jak używać farb temperowych?
Tempera uważana jest za najstarszy rodzaj farb w dziejach malarstwa. Malowanie farbami temperowymi znane było już w czasach starożytnych, a okres swojej świetności przeżywało w średniowieczu. Dziś temperami maluje się w Rosji i Grecji, gdzie popularna jest ikonografia, a tempery sprawdzają się na drewnie. Ale nie tylko – dowiedzmy się więcej o temperach.
Sprawdź również jak malować farbami akrylowymi?
Terminem „tempery” określa się nie tylko farby temperowe, ale również technikę malowania nimi. Samo słowo „tempera” pochodzi od łacińskiego słowa „temperare” i oznacza „mieszać”. Farby temperowe to mieszanina składająca się z pigmentu, fazy tłustej (olej lub werniks), fazy wodnej (woda lub roztwór kleju wodnego) i różnego rodzaju emulsji temperowej (naturalnej lub sztucznej), która pełni funkcję emulgatora, czyli spoiwa. Ze względu na proporcje tych podstawowych składników używanych do produkcji farb temperowych dzieli się je na tempery tłuste, w których składzie przeważa olej lub werniks, i tempery chude, zwane również suchymi, które mają przewagę fazy wodnej.
Farby temperowe swoją konsystencją przypominają farby olejne. W przeciwieństwie do nich są jednak rozcieńczalne w wodzie i dużo szybciej schną. Ponadto po całkowitym wyschnięciu powłoka farb temperowych staje się elastyczna i dzięki temu dzieła wykonane tą techniką wykazują się bardzo dobrą odpornością na spękania, uszkodzenia spowodowane zaginaniem, odkształceniami czy też upływem czasu.
Farby temperowe – jak malować?
Farby temperowe są bardzo uniwersalne. Można je wykorzystywać, malując różnymi technikami i na bardzo różnych podłożach. Farby te sprawdzą się zarówno w malarstwie sztalugowym, ściennym, jak i w polichromii. Tempery są niezwykle kryjące. Można je nakładać bezpośrednio jedne na drugie bez obawy o prześwitywanie warstw spodnich. Farbami temperowymi można malować zarówno w sposób kryjący, jak też laserunkowy. Najlepsze efekty przy użyciu farb temperowych uzyskuje się, stosując technikę malowania warstwowego, czyli nakładania tempery wieloma cienkimi warstwami i jedynie miejscowo nanoszenia warstwy kryjącej.
Farby temperowe – na czym malować?
Uniwersalność farb temperowych sprawia, że można nimi malować na płótnie, drewnie, glinie, papierze, kartonie, a też na tekturze czy na różnego rodzaju tynkach, cegłach, betonie i tym podobnych podłożach. Nie sprawdzą się jednak do wykonywania malunków na tkaninach lub metalach. Dużym atutem farb temperowych jest to, że nie wymagają one gruntowania podłoża, co jest niezwykle istotne zwłaszcza przy malunkach ściennych. Jednakże tempery nie są odporne na wilgoć, w związku z czym nie są zalecane do stosowania na zewnątrz.
Farby temperowe a akrylowe
Właściwościami podobnymi do temper wykazują się też farby akrylowe, które również oparte są na emulsjach. W temperach stosowane są różne rodzaje emulsji naturalnych lub sztucznych (spoiw), a w farbach akrylowych rolę tę pełnią roztwory żywic akrylowych, które mogą wywoływać reakcje uczuleniowe. Dlatego też przed użyciem farb akrylowych zaleca się wykonać prosty test alergiczny. Polega on na naniesieniu niewielkiej ilości farby na dłoń i obserwowaniu przez około godzinę, czy nie pojawi się zaczerwienienie naskórka wokół miejsca pokrytego farbą. Oczywiście nie malujemy akrylem po ciele, jednak obrazy z akrylu będą w pomieszczeniach emitować zapach, który może być drażniący.
Kolejna dość istotna różnica między farbami temperowymi a akrylowymi polega na tym, że akryle nie są farbami wodnymi. Dlatego po ich całkowitym wyschnięciu są zupełnie wodoodporne, w przeciwieństwie do farb temperowych, które nie są odporne na wilgoć. Różne są też palety barw temper i akryli. Farby akrylowe charakteryzują się bogactwem i bardzo dużą intensywnością kolorów, przez co często zarzuca się im nienaturalną kolorystykę. Natomiast farby temperowe mają bardziej naturalne kolory a, dzięki zastosowaniu różnego rodzaju spoiw dają nieograniczone możliwości kombinacji i tworzenia barw o różnych odcieniach oraz osiągania efektów wizualnych zbliżonych zarówno do farb olejnych, jak też do akwareli.
Tempera jajowa – czym jest?
Tempera jajowa, zwana także jajeczną, to dawna technika malarska, szeroko rozpowszechniona szczególnie w starożytności i średniowieczu. Polega ona na malowaniu farbami sporządzonymi z pigmentu połączonego z żółtkiem jaja rozcieńczonym wodą oraz dodatkiem oleju.
Tempery jajowe stosowane są przede wszystkim w malowaniu techniką kryjącą, gdyż uzyskanie laserunku przy użyciu tej farby jest niezwykle trudne. Obrazy malowane temperą jajową są niezwykle trwałe. Technikę tempery jajowej wykorzystywali tacy twórcy jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Cennino Cennini, Pietro Perugino czy też Giotto di Bondone. Do naszych czasów zachowało się wiele ich pięknych dzieł, które nadal zachwycają swoimi żywymi kolorami i wyrazistością barw. Obecnie tempera jajowa wykorzystywania jest głównie w malarstwie ikonowym.
Farby temperowe – do czego można je wykorzystać?
Wszechstronność farb temperowych sprawia, że sięgają po nie zarówno osoby zaczynające swoją przygodę z malarstwem, jak też bardziej zaawansowani twórcy. Malowanie temperą uznawane jest za jedną z łatwiejszych technik malarskich do opanowania. A tworzenie przy użyciu tej techniki postrzegane jest przez wielu jako powrót do korzeni malarstwa, ponieważ jest to tradycyjna technika, stosowana praktycznie od zarania dziejów.
Dzięki różnorodności składu temper i ich odmian można osiągnąć zupełnie różne efekty końcowe swojej pracy. Tempery chude dadzą efekt zbliżony do akwareli. Natomiast stosując tempery tłuste, można osiągnąć efekt zbliżony do farb olejowych.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Boleń – opis i charakterystyka ryby. Jak łowić bolenie?
2024-05-16
Jak złowić tołpygę? Na co bierze?
2024-05-13
Jak przygotować się do swojego pierwszego biegu ulicznego?
2024-05-13
Jaka wędka na grunt będzie najlepsza?
2024-05-09
Jaką zanętę na leszcza wybrać?
2024-05-06
Dobór deski wakeboard, czyli jak dobrać deskę do wakeboardingu?
2024-05-02