Czukbol - inne oblicze piłki ręcznej

Polscy szczypiorniści podczas tegorocznych Mistrzostw Świata zdobyli brąz. Postanowiliśmy zatem dokładniej przyjrzeć się naszemu nowemu sportowi narodowemu i przy okazji odkryliśmy czukbol. Na czym polega fenomen tego sportu?

Tchoukball (czyt. czukbol) to dyscyplina, która przypomina w swej formie piłkę ręczną. Polega na rywalizacji dwóch drużyn, które za pomocą piłki (bardzo podobnej do tej używanej przez szczypiornistów) zdobywają punkty, oddając rzut do bramki. Nazwa pochodzi od charakterystyczne dźwięku "czuk" ('tchuk') wydawanego przez odbitą od siatki piłkę.

Czukbol narodził się na początku lat 70. XX wieku. Jego pomysłodawcą był szwajcarski biolog, dr Hermann Brandt. Prowadził badania nad aktywnością fizyczną, w ramach których przeprowadził krytykę sportów zespołowych. Wysoki odsetek urazów i trwałych kontuzji uznał za jeden z kluczowych problemów wynikających z grupowych rywalizacji. Jego zespół opracował grę, która minimalizuje ryzyko wypadków. Tchoukball to gra bezkontaktowa. Wszystkich graczy obowiązuje bezwarunkowy zakaz fizycznego kontaktu.

Gra nie tylko dąży do wyeliminowania zagrożeń dla zdrowia. Dla doktora Brandta ważny był też element społeczny. Czukbol realizuje założenia filozofii fair play. Nadrzędnym celem gry nie jest zwycięstwo czy promocja umiejętności poszczególnych zawodników, a budowanie więzi społecznych, współpraca i wzajemny szacunek. Wszystkie zasady utrwalone zostały w tzw. statucie tchoukballu (ang. tchoukball charter).

Czukbol jest specyficznym sportem. Zasady, techniki gry, a nawet sam kształt bramki mogą dziwić, m.in.:

1. bramki nie są przypisane do drużyn, strzał oddawany jest do jednej z dwóch bramek;

2. bramka jest stelażem obciągniętym siatką - jest napięta, przez co piłka odbija się od niej, a nie wpada do bramki (w wersji amatorskiej siatkę można zastąpić np. płytą);

3. warunkiem zaliczenia punktu po oddaniu strzału na bramkę jest dotknięciu podłoża przez odbitą piłkę - jeżeli odbita piłka spadnie na ziemię, to drużyna atakująca zdobywa punkt;

4. nie ma bramkarza. Obrona polega na złapaniu piłki zanim dotknie ona boiska. Gracze drużyny broniącej muszą przechwycić piłkę w locie.

Czukbol nie należy do najbardziej popularnych dyscyplin, jednak znajduje fanów na całym świecie. Nadzór nad jej rozwojem sprawuje od lat 70. Międzynarodowa Federacja Tchoukballu (FITB). Polska należy do struktur FITB - reprezentuje ją Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „Tchoukball.pl".