Data modyfikacji: Wtorek, 17.05.2022

Żużel – zasady. Na czym polega żużel?

Żużel należy do rodziny sportów motorowych. Nazwa wzięła się od czarnej nawierzchni składającej się z żużlu i sejmitu, na której odbywały się pierwsze wyścigi motorowe. Aktualnie wykorzystuje się różnego rodzaju kruszywo granitowe i ceglaną odmianę glinki. Mecz żużlowy składa się z odpowiedniej ilości biegów, w których bierze udział czterech zawodników. Czym jest żużel i jakie zasady obowiązują podczas wyścigów?

Żużel – podstawowe zasady

Tor żużlowy ma kształt owalu, a jego długość wynosi od 260 do 425 metrów. Tor żużlowy jest specyficznym torem wyścigowym, który budowany jest specjalnie na potrzeby tej konkretnej dyscypliny sportowej.

Tor składa się ze specjalnie przygotowanej nawierzchni i zabezpieczających go band pneumatycznych. Pełnią one swego rodzaju ogrodzenie bezpieczeństwa, które oddziela publikę od zawodników oraz chroni ich w razie wypadku i uderzenia w bandę. Żużel zaliczany jest zarówno jako sport indywidualny, jak i drużynowy. Zawody żużlowe odbywają się w wielu formach. Od zawodów indywidualnych, przez dwójkowe, aż po biegi drużynowe, gdzie sumuje się wszystkie uzyskane punkty przez zawodników jednej reprezentacji.

Obsadę biegu ustala się na podstawie tabeli biegowej, a w każdym z nich przydzielane są punkty. Te z kolei przyznaje się odpowiednio dla pierwszego zawodnika – 3 punkty, dla drugiego – 2, dla trzeciego – 1. Zawodnik, który linię mety przejedzie jako ostatni lub biegu nie ukończy, nie otrzymuje punktów. Podczas zawodów indywidualnych każdy z zawodników prezentuje się na torze cztero- lub pięciokrotnie, w zależności od ilości zawodników. W każdym biegu startuje inna obsada zawodników, gdzie każdy z nich zdobywa punkty, które są mu sumowane. Na tej podstawie wyłaniany jest zwycięzca zawodów.

Istnieje kilka odmian żużla. Zawody odbywać się mogą na lodzie (ice speedway), na torach trawiastych lub dłuższych, niż tor klasyczny. Czym się różnią? Żużel na lodzie to przede wszystkim inna technika jazdy i inne wyposażenie motocykla. Przede wszystkim opony wykorzystywane w żużlu na lodzie wyposażone są w kolce, które zapobiegają nadmiernym poślizgom. Tor dłuższy lub trawiasty to przede wszystkim zwiększona liczba okrążeni oraz startujących na raz zawodników w jednym biegu.

Żużel – wykluczenia

Jak w każdym sporcie, w żużlu istnieje system kar. Zawodnik może być ukarany przez sędziów i wykluczony z wyścigu. Są to poszczególne, ściśle określone w regulaminie przypadki. Każde wykluczenie ma swoją nazwę i oznaczenie w systemie wpisywane do programu i protokołu zawodów. Do podstawowych powodów dyskwalifikacji należą:

spóźnienie się zawodnika na start (powyżej 2 minut od pojawienia się pomarańczowego światła przygotowawczego);
spowodowanie przerwania wyścigu w wyniku upadku;
dotknięcie taśmy startowej po pojawieniu się zielonego światła (falstart);
spowodowanie upadku lub wykluczenia innego zawodnika;
zdublowanie przez poprzedzającego przeciwnika;
nieregulaminowy lub niekompletny sprzęt;
niesportowe zachowanie wobec kibiców, sędziów, zawodników lub sztabu.

Żużel – zasady dotyczące sprzętu i motocykla

Motocykle stosowane w sporcie żużlowym są konstrukcyjnie przygotowane tylko do tej dyscypliny. Projektowane i budowane są tylko do wyścigów po torze, przez co nie są dopuszczone do jazdy w ruchu ulicznym. Nie posiadają hamulców, skrzyni biegów czy oświetlenia. Ich budowa przystosowuje je głównie do jazdy w lewo, zgodnie z kierunkiem wyścigu, chociaż ich kierownica skręca się w obu kierunkach. W żużlu klasycznym do użytku dopuszczone są jedynie motocykle o pojemności do 500 centymetrów sześciennych. Budowa i konstrukcja motocyklu przeznaczonego do wyścigów jest ściśle opisana w regulaminie i tylko taki sprzęt dopuszczony jest do startu w zawodach.

Motocykl niespełniający wyżej wymienionych wymogów może spowodować dyskwalifikację zawodnika lub niedopuszczenie całej drużyny do startu. Ściśle opisane zasady dotyczą również stroju zawodników. Każdy z nich posiada kombinezon z kevlaru, który powinien chronić go przed ewentualnymi upadkami i obrażeniami. Dodatkowo każdy z zawodników posiada kask ochronny. Warto podkreślić, że w każdym biegu zawodnicy startują w czterech podstawowych kolorach: białym, żółtym, niebieskim i czerwonym. W sytuacji, w której zawodnik nie posiada odpowiedniego koloru określonego w torze, z którego startuje, może zastosować nakładkę na kask.

Forma wykonania kasków jest również określona regulaminem i normami, które skonstruowane zostały tak, aby zapewnić zawodnikom jak największe bezpieczeństwo. Dodatkowo do kasku dołączone są okulary ochronne, które mają za zadanie osłonić wzrok zawodników, szczególnie podczas jazdy jedne za drugim, gdzie spod kół wydobywają się kawałki nawierzchni. Oczywiście każdy z zawodników posiada pełne oprzyrządowanie typowe dla sportów motorowych. Mowa tu o rękawicach i butach ochronnych. Każdy zawodnik w lidze ma swój uniwersalny numer startowy, który jest swego rodzaju reklamą danej osoby.

Żużel jest nietypowym sportem z rodziny motorowych. Posiada specjalnie przygotowane tory startowe, motocykle oraz zasady. Wydawać się może, że jazda w kółko jest nudna i mało emocjonująca, jednak fani żużla mają na ten temat zupełnie odmienne zdanie. Wystarczy jeden wieczór, żeby zakochać się w tym rodzaju wyścigów, tym bardziej, że polscy zawodnicy stanowią czołówkę na arenie międzynarodowej, co powinno dodatkowo zachęcić do dopingu. W połączeniu z licznymi zawodami, pucharami czy ligami, żużel zapewnia świetne widowisko, a teraz, gdy już wiesz, na czym polega, można korzystać z jeszcze większą świadomością z tego widowiska.