Dart – zasady, porady, akcesoria. Jak grać?

Dart to popularna na całym świecie gra polegająca na celnym rzucie lotkami do okrągłej tarczy. Jest ona nie tylko świetną zabawą w gronie znajomych, ale także profesjonalnym sportem, z międzynarodowymi mistrzostwami oraz ligami. Dzięki artykułowi poznasz zasady darta, a także dowiesz się, czego potrzeba do rozpoczęcia rozgrywki.

Polecamy: Bilard: zasady, porady, akcesoria. Jak grać?

Historia darta

Jak z wieloma tradycyjnymi grami, prawdziwe początki darta skrywane są przez mgłę historii. Zabawa najprawdopodobniej narodziła się w średniowieczu, na Wyspach Brytyjskich. Wówczas to znudzeni wojownicy zabawiali się, rzucając metalowymi grotami do starych wyciętych spodów beczek, a także okrągłych przekrojów drzew. Zasady darta były wówczas kompletnie niesformalizowane i zależały od fantazji (oraz stanu trzeźwości) uczestników. W kolejnych stuleciach dart przeniósł się do wnętrz angielskich, szkockich i walijskich pubów, w których instalowano dedykowane drewniane tarcze przeznaczone dla gości.

Do XIX wieku istniało wiele lokalnych odmian darta, które różniły się od siebie średnicą i typem tarczy. Zmieniło się to w 1896 roku, kiedy brytyjski stolarz Brian Gamlin opracował używany dzisiaj powszechnie podział punktowy tarczy, który przygotowany został w ten sposób, by nagradzać umiejętności i precyzję gracza. W tym samym okresie zawodnicy zaczęli też używać dedykowanych metalowych lotek, które produkowane były we Francji. Używane do dziś modułowe modele wykonane z metalu i tworzyw sztucznych zastąpiły je całkowicie dopiero w latach 70.

W 1935 roku na rynek trafiły z kolei pierwsze tarcze z tworzywa sizalowego, wykonanego ze specjalnie obrabianych drewnianych włókien, które są niezwykle wytrzymałe i wymagają minimalnej konserwacji. Druga połowa XX wieku to czas intensywnej ekspansji zabawy w krajach spoza anglosaskiego kręgu kulturowego, a także powstania organizacji przygotowujących profesjonalne zawody i turnieje.

Sprawdź również: Jakie lotki do darta wybrać?

Co jest potrzebne do gry w darta?

Tarcza do darta

Standardowa tarcza do darta ma średnicę 45,1 cm i jest podzielona na dwadzieścia ponumerowanych pól, które promieniowo wychodzą ze środka tablicy. Są one dodatkowo podzielone koncentrycznie na cztery części, dwie większe oraz dwie mniejsze. Centrum tarczy zajmują dwa koncentryczne okrągłe pola, stanowiące zewnętrzne i wewnętrzne „oko byka”. 

Tarcze wykonywane są z kilku różnych materiałów. Najtańsze egzemplarze produkuje się z pokrytego papierem korka, w obudowie z tworzywa sztucznego. Tego typu modele dostaniemy w cenie kilkudziesięciu złotych. Bardziej profesjonalne tarcze sizalowe, które mogą służyć przez wiele lat, są wydatkiem rzędu kilkuset złotych. 

Popularne są również wykonane w całości tarcze elektroniczne, których powierzchnia składa się z niewielkich otworów, w które wpadają groty specjalnie przygotowanych do tego celu plastikowych lotek. Tablice elektronicznie są w stanie automatycznie zliczać i wyświetlać zdobyte punkty, zgodnie z zaprogramowanym wariantem zabawy. Najtańsze egzemplarze tego typu kupimy już za nieco mniej niż 100 złotych.

Lotki do darta

Dobre lotki do darta składają się z kilku podstawowych elementów:

• grot – igła wbijająca się w tarczę. Normalnie wykonana jest z metalu, ale w lotkach do darta elektronicznego zastępuje go elastyczne tworzywo sztuczne;
• beczka – część, którą łapiemy lotkę, która również obciąża lotkę. Standardowe lotki ważą od około 18 g do nawet 50 g. Lotki do tablic elektrotechnicznych ważą jednak od 8 g do 20 g;
• shaft – część odpowiadająca za stabilizację lotu, która łączy beczkę z piórkiem. Shafty mają różną długość i wagę i dobiera się je ze względu na osobiste preferencje użytkownika;
• piórko – statecznik lotki zapewniający jej prosty tor lotu. Tradycyjnie wykonywane były z cienkiego drewna lub ptasich piór, obecnie jest to jednak plastik. Tutaj także istnieje spore indywidualne zróżnicowanie dostępnych kształtów, kolorów oraz wielkości.

Osoby zaczynające przygodę z dartem mogą spokojnie sięgnąć po lotki, które najczęściej sprzedawane są w komplecie z tarczami. Gdy nabierzemy wprawy i połkniemy bakcyla sportu, warto rozglądnąć się za bardziej profesjonalnymi rozwiązaniami, a nawet samodzielnie złożyć swój unikalny zestaw lotek z dostępnych w sklepach części.

Dart - zasady gry

Gra w darta wciąż występuje w wielu wariantach. Ponieważ rozgrywka przebiega najczęściej w bardzo nieformalnych warunkach, zawodnicy często sami ustalają swoje reguły. W bardziej sformalizowanych warunkach (w tym profesjonalnych zawodach) stosuje się jednak uniwersalne przepisy standardowego formatu dart 501 lub dart 301.

W obu przypadkach rozgrywka przebiega w setach, które z kolej podzielone są na trzy legi,. Ich liczba zależy od lokalnych przepisów lub uzgodnień pomiędzy zawodnikami. Na początku rozgrywki każdy z graczy ma 501 lub 301 punktów, a ich celem jest zbicie tej liczby do zera. Za rzut w zewnętrzne oko byka otrzymujemy 25 punktów, za rzut w samo centrum aż 50 punktów. W przypadku pól liczba punktów zależy od ich numeracji. 

Rzut lotką w pole „numer 20” gwarantuje nam 20 punktów, ale tylko po trafieniu w jego dwa duże sektory. Znacznie atrakcyjniejsze jest jednak celowanie w mniejsze sektory, ten znajdujący się na obrębie traczy dubluje zdobywane punkty (w tym przypadku będzie to 40 punktów). Małe sektory znajdujące się na okręgu we wnętrzu tarczy mnożą punkty przez trzy (przy trafieniu w pole 20 możemy w ten sposób zyskać aż 60 punktów!).

Najbardziej emocjonującym elementem rozgrywki jest jej ostatni etap, gdy zostało nam już tylko niewiele punktów. Zabawę kończymy, celując w pole, które zredukuje nasz stan punktowy do zera. Mając np. 15 punktów, staramy się ustrzelić pole gwarantujące nam taki wynik. Minimalna wartość punktowa, z jaką możemy zostać, to 8 punktów. Wówczas nie mamy już wyboru i próbujemy aż do skutku trafić w pola pozwalające nam osiągnąć dokładnie taki wynik.

Dart – wysokość i odległość tarczy od zawodnika

Zasady profesjonalnego darta określają również dokładnie inne ważne szczegóły dotyczące zabawy. Tarcza do darta wisi zawsze na wysokości 173 centymetrów, które liczone są od „oka byka” do podłogi. Zawodnik rzucający lotkami staje na odległości 237 centymetrów od tarczy i podczas gry nie może przekroczyć nogą tak wyznaczonej linii rzutu. W przepisach zaznaczone jest również to, że prosta linia biegnąca pod kątem od środka tarczy do znajdującej się na podłodze linii rzutu powinna mieć równo 293 cm.