Czym jest capoeira? Jak przygotować się na trening capoeiry?

Capoeira jest sztuką walki wywodzącą się z Brazylii. Stworzona została przez niewolników w celu zaznaczenia swojej odrębności kulturowej oraz uprzyjemnienia spędzanego w niewoli czasu. Zawierają się w niej elementy różnych dziedzin – sztuk walki, samoobrony, akrobatyki czy tańca, zatem jest jedyną w swoim rodzaju sztuką walki, która dla obserwatorów prezentuje się bardzo atrakcyjnie i przyjaźnie. Dowiedz się, czym dokładnie jest capoeira.

Co to capoeira?

Capoeira to sztuka walki, która wzorowana jest na tańcach oraz zwyczajach kulturowych afrykańskich i indiańskich plemion. W przeciwieństwie do większości pozostałych sztuk walki praktycznie nie wyróżnia się w niej pozycji statycznych. Capoeira to ciągły ruch, dynamiczność i płynność przemieszczania się oraz bardzo efektowne widowisko. Można znaleźć w niej między innymi:

• ginga, czyli najważniejszy, podstawowych ruch w capoeirze, z którego wynikają wszystkie inne wykonywane czynności. Przypomina taniec i jest realizowany w sposób bardzo rytmiczny.
• zmyłki, markowane ataki, uniki, elementy samoobrony czy obalenia, 
• zamaszyste kopnięcia oraz podcięcia, często wyprowadzane z półobrotu,
• praktycznie brak blokowania ciosów przeciwnika, ale bardzo dużo uników czy przejść.

Pierwotnie z capoeirą wiązało się otaczanie przeciwników kręgiem, który kibicował zawodnikom, grał na rozmaitych regionalnych instrumentach, śpiewał i nadawał tempa walce – początkowo symulowanej, w późniejszym czasie prawdziwej. Wyróżnia się co najmniej kilka różnych styli capoeiry, jak np. angola, regional, moderna czy carioca.

Odmiana angola koncentruje się głównie na tańcu oraz współpracy. Jest bardzo tradycyjna i zawiera niewiele elementów prawdziwej walki. Regional nieco bardziej odnosi się do realnej walki, natomiast moderna czerpie ze wszystkich styli i oferuje ich urozmaiconą oraz unowocześnioną wersję. Podczas ćwiczeń stylu carioca nie wykorzystywało się muzyki. Była to najbardziej brutalna wersja capoeiry, stosowana przez brazylijskie gangi. Obecnie nie jest praktykowana, a przez pewien czas była zakazana.

Capoeira – strój i zwyczaje

Treningi capoeiry zazwyczaj realizuje się w szerokich spodniach zwanych abady. Są w kolorze białym, ich konstrukcja nie krępuje ruchów, umożliwia swobodne poruszanie się i delikatnie maskuje niektóre ruchy nóg. Nogawki są rozszerzane ku dołowi. Ćwiczy się również w koszulce – białej, czasami znajduje się na niej logo szkółki walki.

Najbardziej charakterystycznym elementem stroju do capoeiry są sznury, które można nazwać swego rodzaju odpowiednikami pasów w sportach takich jak judo czy karate. Kolory sznurów do capoeiry są oddzielne dla trenerów oraz uczniów. Wyróżnia się między innymi sznury białe, czerwone, niebieskie, żółte, zielone i mieszane. Dzięki sznurom ułatwiona jest identyfikacja poziomu umiejętności uczestników zajęć.

Obecnie większość szkół walki, które w swojej ofercie mają capoeirę, często organizuje pokazy i walki pokazowe, właśnie ze względu na widowiskowość tej dyscypliny. Szybkie uderzenia, efektowne kopnięcia, salta i półsalta, a także przewroty zazwyczaj robią duże wrażenie na obserwatorach. Wybierając się na trening, nie należy się jednak martwić brakiem takich umiejętności. Instruktorzy na naukę wszystkich elementów capoeiry poświęcają odpowiednią ilość czasu, a poziom treningu dopasowują do umiejętności uczestników.

Trening capoeiry i efekty wykonywanych ćwiczeń

Trening capoeiry nie odbywa się obecnie w kręgu, w taki sam sposób jak walki w dawnych czasach. Nie towarzyszą mu także śpiewy. Niektórzy z instruktorów decydują się o wzbogacenie ćwiczeń muzyką, inni preferują naukę w ciszy. Uczestnicy zajęć zazwyczaj zbierają się w sali i ustawiają w kole lub w rzędach wraz z trenerem. Trening rozpoczyna się od rozgrzewki, a następnie przechodzi się do nauki poruszania się w walce, uników, kopnięć czy prostych ciosów. Zazwyczaj kończy się go ćwiczeniami rozluźniającymi i wyciszającymi, jednak nie jest to regułą. Niektórzy instruktorzy przeprowadzają także szybkie rozciąganie przed treningiem capoeiry.

Wśród efektów trenowania capoeiry można wymienić przede wszystkim niesamowitą gibkość, zdolność do wykonywania prostych salt, przeskoków, stania na rękach, gwiazd czy innych akrobacji. Regularne ćwiczenia podnoszą poziom zadowolenia z życia, wpływają pozytywnie na układ krwionośny, oddechowy i mięśniowy. Capoeira jest najweselszą ze sztuk walki i może być doskonałym pomysłem na zajęcia dodatkowe dla dzieci, których rodzice obawiają się o kontuzje i uszkodzenia, które czasami wynikają z bardziej kontaktowych sportów walki. Również dzieci są nią zazwyczaj zachwycone, do tego stopnia, że zajęcia capoeiry nierzadko obywają się w szkołach podstawowych.

Capoeira – ćwiczenia w domu

Capoeira dla początkujących jest świetnym sportem, ponieważ do podjęcia pierwszych treningów nie jest potrzebne żadne doświadczenie w innych sportach walki ani specjalne przygotowanie fizyczne. Wszystkiego, co jest potrzebne do trenowania capoeiry, można nauczyć się na sali wraz z trenerem i innymi uczestnikami. Ćwiczenia capoeiry w domu również są możliwe, jednak w ten sposób zaleca się jedynie utrwalanie umiejętności zdobytych na treningach.

Zapobiegnie to przyzwyczajaniu się osoby trenującej do nieprawidłowo wykonywanych technik, a trenerowi umożliwi szybką korektę potencjalnie mogących występować błędów. W razie potrzeby można wzorować się również na materiałach video dostępnych w internecie, w celu odświeżenia sobie poszczególnych wzorców ruchowych.